Ο αρχαιολογικoς χώρος της Ευρωπού [Ταξιδιωτικός οδηγός]

Ο Κούρος της Ευρωπού. Αρχαιολογικό μουσείο Κιλκίς. Πηγή: https://www.visitpaionia.gr/archaia-paionia/archaiologikos-peripatos-paionias




Ο αρχαιολογικός χώρος της αρχαίας Ευρωπού. Φωτογραφία: ιστοσελίδα archaiologia.gr


Η αρχαία Ευρωπός ήταν η γενέτειρα του Σελεύκου Α' Νικάτορα (358 π.Χ. - 281 π.Χ.), ενός από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ιδρυτή της δυναστείας των Σελευκιδών που βασίλεψε στο Ασιατικό τμήμα της πρώην Περσικής αυτοκρατορίας.

Μικρού μήκους ιστορικό ντοκιμαντέρ για τη ζωή του Σέλευκου Α' Νικάτορος.


Η ιστοσελίδα Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς παρέχει τις παρακάτω πληροφορίες: Η Ευρωπός είναι από τις σημαντικότερες από αρχαιολογική άποψη, τοποθεσίες της περιοχής, με ευρήματα από την προϊστορική εποχή. Είναι κυρίως γνωστή γιατί εδώ βρέθηκε το περίφημο αρχαϊκό άγαλμα του Κούρου (650πΧ) σε φυσικό μέγεθος (ύψος 1,80μ.), κυκλαδίτικης τεχνοτροπίας και είναι το μοναδικό που ανακαλύφθηκε στο βορειοελλαδικό χώρο φυλασσόμενο στο αρχαιολογικό μουσείο του Κιλκίς. Διαθέτει επίσης κολυμβητήριο, σύγχρονο αθλητικό κέντρο και χώρους αναψυχής.
Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το γραφικό χωριό Τούμπα το οποίο είναι γνωστό για το μικρό ύψωμα κοντά στο χωριό όπου βρέθηκαν αντικείμενα μέσης και ύστερης εποχής του χαλκού, εποχής του σιδήρου και μετά, καθώς επίσης και άλλα ευρήματα. Στην περιοχή ανασκάφθηκε συλημένος Μακεδονικός κιβωτιόσχημος τάφος του 4ου - αρχών 3ου αιώνα π.Χ. και ταφικοί τύμβοι. 
   Η αρχαία πόλη της Ευρωπού βρίσκεται περίπου 1000 μ νοτιοδυτικά από το σημερινό χωριό, στη λοφοσειρά που δεσπόζει στην περιοχή. Aποκαλύφθηκαν σημαντικά ταφικά μνημεία των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων τα οποία διαμορφώνονται ώστε ο χώρος να καταστεί επισκέψιμος. Η πόλη παρουσιάζει συνεχή κατοίκηση από τον 6ο π.χ αιώνα μέχρι το τέλος της αρχαιότητας. Η αρχαία πόλη της Ευρωπού ανήκε στις πόλεις της Κάτω Μακεδονίας. Η ταύτιση του χώρου με την αρχαία πόλη έγινε το 1938. Η ανασκαφική έρευνα ξεκίνησε το 1989 και αποκαλύφθηκε τμήμα της νεκρόπολης. Κορυφαίο εύρημα αποτελεί ο Κούρος του 6ου αι πΧ., γλυπτό υπερφυσικού μεγέθους, νεαρού άνδρα, προϊόν κυκλαδίτικου εργαστηρίου. Στη διάρκεια του 4ου-5ου αι. πΧ, η Ευρωπός ήταν από τις πλέον αναπτυγμένες και οχυρές πόλεις της Βοττιαίας. Η πλειονότητα των τάφων είναι ακτέριστοι. Υπάρχουν και κτερισμένοι με αγγεία, όπλα, εργαλεία, ειδώλια, κοσμήματα και νομίσματα, ταφικά έθιμα ίδια με της υπόλοιπης Μακεδονίας. Περισσότερα στοιχεία διαθέτουμε για τη Ρωμαϊκή εποχή και τα παλαιοχριστιανικά χρόνια. Οι ανασκαφές στην ακρόπολη αποκάλυψαν μικρό τμήμα του πολεοδονικού ιστού και μάλιστα στη φάση της ερήμωσης και εγκατάλειψης του,γύρω στον 6ο αι πΧ.
τ. 23430 50600



Τι θα δείτε στον ΕυρωπόΗ αρχαία Ευρωπός ήταν η γενέτειρα του Σελεύκου Α' Νικάτορα (358 π.Χ. - 281 π.Χ.), ενός από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ιδρυτή της δυναστείας των Σελευκιδών που βασίλεψε στο Ασιατικό τμήμα της πρώην Περσικής αυτοκρατορίας. Η αρχαία πόλη της Ευρωπού βρίσκεται περίπου 1.000 μ νοτιοδυτικά από το σημερινό χωριό, στη λοφοσειρά που δεσπόζει στην περιοχή. Aποκαλύφθηκαν σημαντικά ταφικά μνημεία των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων τα οποία διαμορφώθηκαν ώστε ο χώρος να έχει πλέον καταστεί επισκέψιμος. 
Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Ασικλάρ. Στον Ευρωπό εγκαταστάθηκαν μετά την Μικρασιατική Καταστροφή: από το Φουλατζίκι συνολικά 277 οικογένειες, την Τσαντώ της Αν. Θράκης 83 οικογένειες, τα Μ. Λειβάδια Παϊκου 11 οικογένειες, το Κίζδεβρεντ της Μ. Ασίας 9 οικογένειες, τον Πόντο 7 οικογένειες και από την Αρμενία 2 οικογένειες
Επισκεφθείτε τον Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου και το μνημείο Γενοκτονίας του Ελληνισμού των αλησμόνητων πατρίδων στο προαύλιο της εκκλησίας. Τη Λαογραφική Έκθεση που στεγάζεται στο παλιό Δημοτικό Σχολείο του Ευρωπού. Τα καταστήματα εστίασης και τα εμπορικά καταστήματα.  Στον Ευρωπό δραστηριοποιείται ο Μουσικός Πολιτιστικός Σύλλογος Ευρωπού και η ποδοσφαιρική ομάδα «Απόλλων Ευρωπού». Ο πολιτιστικός σύλλογος διοργανώνει κάθε χρόνο τον μήνα Ιούλιο την «γιορτή του ντολμά». Το χωριό απέχει από τον Αξιό ποταμό περίπου 5 χλμ.
Παρεχόμενες υπηρεσίες στον Ευρωπό: Αστυνομικό Τμήμα, Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών, Κέντρο Ενημέρωσης Αρχαίας Ευρωπού, ΕΛ.ΤΑ, φαρμακείο, πρατήρια καυσίμων, συνεργεία αυτοκινήτων, Κλειστό γυμναστήριο, Δημοτικό κολυμβητήριο.


Το μνημείο Γενοκτονίας του Ελληνισμού των αλησμόνητων πατρίδων, στο προαύλιο του Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου στον Ευρωπό Παιονίας. Φωτογραφία: Απόστολος Καραγιαννόπουλος.



Τι θα δείτε στο χωριό Τούμπα: Κατά την ανταλλαγή πληθυσμών το 1924 εγκαταστάθηκαν Έλληνες πρόσφυγες από την Καπαδοκία, από το χωριό Φλοϊτά. Επισκεφθείτε τον Ι. Ν. Αγίου Αθανασίου (τρίκλιτη βασιλική του 1815), τον Ι. Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου, τα καταστήματα εστίασης και τα εμπορικά καταστήματα του χωριού. Διαδρομή περιπάτου από το χωριό μέχρι τον αρχαιολογικό χώρο στους παρακείμενους ταφικούς τύμβους (τούμπες).



Άποψη από τον αρχαιολογικό χώρο (τούμπες) στο χωριό Τούμπα. Φωτογραφία: Διαδίκτυο.




Ο Ιερός Ναός του Αγίου Αθανασίου στο χωριό Τούμπα Παιονίας (αρχές 19ου αιώνα). Φωτογραφία: Γεώργιος Ιωαννίδης.







Η εκπομπή της ΕΡΤ3 "Ο τόπος και το τραγούδι του" που παρουσιάζει ο Γιώργος Μελίκης με αφιέρωμα στον Ευρωπό (2009).



ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΧΩΡΟ ΕΥΡΩΠΟΥ

1η διαδρομή μέσω Εθνικής οδού Θεσσαλονίκης Ευζώνων

Ακολουθείτε τη διαδρομή Εθνική οδός - Πολύκαστρο - Αξιούπολη - Καμποχώρι - Ρύζια - Ευρωπός

Τι μπορείτε να δείτε στην διαδρομή:


Ο Ι. Ν. Αγίας Τριάδος στο Πολύκαστρο. Φωτογραφία: www.kilkispress.com



Πολύκαστρο: Η παλιά ονομασία της κωμόπολης  ήταν Καρασούλι. Το 1923, με τη συνθήκη της Λωζάνης και την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, έφυγαν από την περιοχή οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι και εγκαταστάθηκαν Έλληνες από τη Μικρά Ασία και ειδικότερα από την Παφλαγονία (Ηράκλεια), τον Πόντο, τη Βιθυνία και τη Μαγνησία. Μαζί τους ήρθαν κατά κύματα και Έλληνες του Βορειοανατολικού Πόντου (Υπερκαυκασία), οι οποίοι, λόγω των διωγμών που υπέστησαν κατά την Γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής, από τους Τούρκους, είχαν διαφύγει στη Ρωσία. Έτσι ο πληθυσμός του Πολυκάστρου αποτελούνταν πλέον από τους ντόπιους Μακεδόνες, μεταξύ των οποίων και πολλοί Σαρακατσαναίοι και Βλάχοι, και από τους πρόσφυγες της περιοχής της σημερινής Π.Γ.Δ.Μ. (περιοχή Γευγελής – Βογδάντσας), της Ανατολικής Ρωμυλίας, του Πόντου, της Παφλαγονίας, της Βιθυνίας (Δέντσες ή Ίντζες Παντέρμου) και Μαγνησίας (Μετεβελί). 
Μπορείτε να επισκεφθείτε τον Ι. Ν. Αγίας Τριάδας, τον Ι. Ν. Αγίου Αθανασίου, τον χώρο του μεταβυζαντινού λουτρού, τα συμμαχικά μνήματα, τα μνημεία ιστορικής μνήμης κ.α. Τη Δευτέρα μετά τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις (Κουρμπάνι). Κατά τη διάρκεια του μήνα Ιουνίου διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις, τα "Πολυκαστρινά". Την περιοχή του Πολυκάστρου τη διασχίζει το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε6.
Παρεχόμενες υπηρεσίες στο Πολύκαστρο: Δημαρχείο Δήμου Παιονίας, Αστυνομικό Τμήμα Παιονίας, Κέντρο Υγείας, Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών, σταθμός ΚΤΕΛ, ταχυδρομείο, τράπεζες, καταστήματα εστίασης, καταλύματα διαμονής, εμπορική αγορά, συνεργεία αυτοκινήτων, αθλητικό γήπεδο, δημοτική βιβλιοθήκη, Κυνηγετικός Σύλλογος, Σύλλογος Ανατολικορωμυλιωτών, Σύλλογος Ποντίων, Σύλλογος Μικρασιατών, αεροδρόμιο αεραθλητικού κέντρου Πολυκάστρου στην Νέα Καβάλα, Αθλητική Ένωση Πολυκάστρου, Αθλητικός Όμιλος Πολυκάστρου κ.α.
Περιοχές θέας στον Αξιό ποταμό: 1) Η γέφυρα μεταξύ Πολυκάστρου και Αξιουπόλεως, 2) η τοποθεσία "Ανάχωμα", κοντά στην σιδηροδρομική γέφυρα.


Ιερός Ναός Παναγίας "Άξιον Εστί" στην Αξιούπολη. Πηγή φωτογραφίας: ιστοσελίδα https://www.anixneuseis.gr


Αξιούπολη: Η παλιά ονομασία της κωμόπολης ήταν Μποέμιτσα. Μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα αποτελούσε το διοικητικό επίκεντρο της επαρχίας Παιονίας. Η Αξιούπολη υπήρξε στρατηγικού ενδιαφέροντος κωμόπολη για τον Γαλλικό Στρατό κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όταν μαζί με τον Ελληνικό Στρατό αντιμετώπισαν στην ευρύτερη περιοχή τις δυνάμεις των Γερμανών και των Βουλγάρων. Αποτέλεσε το κέντρο της προπαρασκευής των σημαντικών μαχών του Ραβινέ, του Σεμέν ντε φερ και του Σκρα την περίοδο 1917 - 1918. Είναι η κοντινότερη κωμόπολη στις εστίες του πολέμου και στο νεκροταφείο της έχουν ταφεί πεσόντες μαχητές και στελέχη των μαχών. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924 και την εγκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων η κωμόπολη διευρύνθηκε σημαντικά. 
Μπορείτε να επισκεφθείτε: τον Ι. Ν. Παναγίας "Άξιον Εστί", τον Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου, το εξωκλήσι του Αγίου Φανουρίου, το κοιμητήριο των πεσόντων κατά τις μάχες Σκρα-Ραβινέ, το μνημείο πεσόντων 1917-1918, το μουσείο Φυσικής Ιστορίας που στεγάζεται στο παλιό σχολείο. Κάθε Τετάρτη μπορείτε να επισκεφθείτε το παζάρι της Αξιούπολης -θεσμός για την κωμόπολη από τον προηγούμενο αιώνα. Η περιοχή βρίσκεται στη διαδρομή των Δρόμων του Κρασιού Βόρειας Ελλάδας. Την περιοχή της Αξιούπολης τη διασχίζει το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε6. Κατά το 3ο δεκαήμερο του Αυγούστου διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις "Τα Αξιουπολίτικα".
Στη διαδρομή από Αξιούπολη προς Σκρα, μετά το χωριό Πηγή, μπορείτε να επισκεφθείτε το Φράγμα Μεταλλείου όπου και η ομώνυμη τεχνητή λίμνη Μεταλλείου και το εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου (ψάρεμα, πικ-νικ, ορεινή πεζοπορία, παραπόταμος).
Τέσσερα χιλιόμετρα μετά την Αξιούπολη προς τα χωριά Σκρά, Φανός, Πλάγια επισκεφθείτε την περιοχή της γέφυρας του παραπόταμου Μεγάλο Ρέμα (Κοτζά Ντερέ).
Περιοχή θέας στον Αξιό ποταμό: Η γέφυρα του Αξιού μεταξύ Πολυκάστρου και Αξιουπόλεως.
Γεωργική παραγωγή: σιτάρι, καλαμπόκι, βαμβάκι, τριφύλλι, κριθάρι, βίκος, πατάτες, αμπέλια, καρυδιές κλπ.
Παρεχόμενες υπηρεσίες στην Αξιούπολη: Σταθμός ΚΤΕΛ, Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών, Αγροκτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Αξιουπόλεως, Οινοποιεία, καταστήματα εστίασης, καταλύματα διαμονής, εμπορική αγορά, ιδιωτικά ιατρεία, τράπεζες, αθλητικό γήπεδο, Εμπορικός Σύλλογος, Σύλλογος Ποντίων, Κυνηγετικός Σύλλογος, Εθνικός Αξιούπολης, Αθλητικός Σύλλογος Αλέξανδρος Αξιούπολης κ.α.



Μνημείο πεσόντων 1917 - 1918 στην Αξιούπολη. Φωτογραφία: Θοδωρής Π. Μποράκης (2022).


Καμποχώρι: Επισκεφθείτε τον Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου.

ΡύζιαΗ παλιά ονομασία του χωριού ήταν Ορυζάρτσι, είχε ιδρυθεί από ντόπιους Μακεδόνες κι έπαιξε σπουδαίο ρόλο κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα. Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924 εγκαταστάθηκαν στο χωριό Έλληνες πρόσφυγες από την Μικρά Ασία (Κισδερβέντ – Βιθυνίας) Ανατολική Θράκη (Τζελέπιον, Καστανιές κλπ). Επισκεφθείτε τον Ι. Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Γεωργική παραγωγή: σιτάρι, βαμβάκι, κριθάρι, τριφύλλι, ηλίανθο, ζαχαρότευτλα κλπ.


2η διαδρομή μέσω επαρχιακής οδού Νέας Χαλκηδόνας - Ευρωπού

Ακολουθείτε τη διαδρομή Νέα Χαλκηδόνα - Κουφάλια - Άθυρα - Άγιος Πέτρος - Μεσιά - Ευρωπός

Τι μπορείτε να δείτε στην διαδρομή:


Όψη του Ιερού Ναού των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στο χωριό Άγιος Πέτρος Παιονίας. Φωτογραφία: Γεώργιος Ιωαννίδης.


Άγιος Πέτρος: Κατά την ανταλλαγή πληθυσμών το 1924 εγκαταστάθηκαν Έλληνες πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, από την κωμόπολη Τσατάλτζα, από το χωριό Αλμπασάν κλπ. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Πέτροβο. Επισκεφθείτε τον Ιερό Ναό Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (1810) και το μνημείο των δεκάδων πεσόντων ηρώων που αποδεικνύει την ιστορική αξία της τοπικής κοινωνίας. Επίσης επισκεφθείτε τα καταστήματα εστίασης. Στο χωριό δραστηριοποιείται ο πολιτιστικός σύλλογος "Άγιος Πέτρος" που πραγματοποιεί πολιτιστικές εκδηλώσεις κατά την πανήγυρη του χωριού στις 29 Ιουλίου αλλά και "Κουρμπάνι" τις 27 Ιουλίου κάθε χρόνο. Το χωριό απέχει περίπου 4 χιλιόμετρα από τον Αξιό ποταμό. Παρεχόμενες υπηρεσίες: Φαρμακείο. (Προσέγγιση στις όχθες του Αξιού ποταμού, αθλητικό γήπεδο ποδοσφαίρου).


ΜεσιάΚατά την ανταλλαγή πληθυσμών το 1924 εγκαταστάθηκαν Έλληνες πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, από το χωριό Αλμπασάν. Επισκεφθείτε τον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Στην περιοχή της Μεσιάς βρίσκεται ο χώρος του ταφικού τύμβου Μεσιάς που υπάγεται στη χώρα της αρχαίας Ευρωπού.

3η διαδρομή από Γουμένισσα 

Ακολουθείτε τη διαδρομή Γουμένισσα - Φιλυριά - Πολύπετρο - Ευρωπός 

Τι μπορείτε να δείτε στη διαδρομή:


Ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου στη Γουμένισσα. Πηγή: Ιστοσελίδα του ναού. Οικοδομήθηκε με πρωτοβουλία, δαπάνες και προσωπική εργασία των κατοίκων της κωμόπολης Γουμένισσας, την περίοδο 1864-1869.


Γουμένισσα: Η Γουμένισσα και η ευρύτερη περιοχή της διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στον Μακεδονικό Αγώνα αναδεικνύοντας μεγάλες μορφές του ελληνισμού όπως οι αδερφοί Δογιάμα, ο γιατρός Άγγελος Σακελλαρίου, τον ευεργέτη Θάνο Ζελέγκο κ.α. αλλά και τραγικές μορφές που έχασαν τη ζωή τους στην περιοχή όπως ο Γεώργιος Βαφόπουλος από τη Γευγελή, ο καπετάν Κόδρος (λοχαγός Μιχαήλ Μωραΐτης), ο καπετάν Ζόγρας (ανθυπολοχαγός Σπύρος Φραγκόπουλος), ο καπετάν Νικηφόρος Β΄ (Γεώργιος Παπαδόπουλος), ο δάσκαλος Ιωάννης Πίτσουλας από τη Ναύπακτο κ.α.
Είναι κωμόπολη του Δήμου Παιονίας στα δυτικά του Νομού Κιλκίς με περίπου 3.600 κατοίκους. Αποτελεί την πολιτιστική πρωτεύουσα του Δήμου Παιονίας και έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου, με πλούσια ιστορία και πολιτιστικό υπόβαθρο. Το όρος Πάικο, σύμβολο της Γουμένισσας, δεσπoζει της κωμοπόλεως. 
Ο ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί την Ιερά Μονή Παναγίας της Γουμένισσας όπου βρίσκεται η έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου, τον Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου, τον Ι. Ν. Αγίου Τρύφωνος, το Λαογραφικό Μουσείο Γουμένισσας, την πλατεία με την γραφική βρύση -ενθύμιο των Γάλλων στρατιωτών από τον Α. Π. Π., την περιοχή «Δύο Ποτάμια» με διαμορφωμένους χώρους αναψυχής και πισίνας στις όχθες των ποταμών, το παλιό σχολείο, τα παλιά μεταξουργεία και τα οινοποιεία της γύρω περιοχής που διαθέτουν τις ποικιλίες των κρασιών που παράγουν (κυρίως Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα). Η περιοχή βρίσκεται στη διαδρομή των Δρόμων του Κρασιού Βόρειας Ελλάδας.
Εντυπωσιακή θρησκευτική εκδήλωση είναι η τελετή της περιφορά του Επιταφίου την Μεγάλη Παρασκευή όπου τρεις Επιτάφιοι της Γουμένισσας με τη συνοδεία της μπάντας των Χάλκινων Γουμένισσας, μετά την περιφορά τους στις ενορίες τους, συγκλίνουν στην πλατεία της κωμόπολης.
Στην περίοδο της γιορτής του Αγίου Τρύφωνα διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις (Κουρμπάνι). Την περίοδο του 15Αύγουστου διοργανώνονται θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή των Χάλκινων της Γουμένισσας. Τέλη Σεπτεμβρίου στη Γουμένισσα διοργανώνεται η Γιορτή Κρασιού.
Στη διαδρομή προς το χωριό Πεντάλοφο μπορείτε να επισκεφθείτε την Ιερά Μονή Οσίου Νικοδήμου όπου το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής τελείται με κατάνυξη η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης. Στο χωριό Πεντάλοφο μπορείτε να επισκεφθείτε τον μεταβυζαντινό (1850) Ι. Ν. Πέτρου και Παύλου.
Παρεχόμενες υπηρεσίες Γουμένισσας: Νοσοκομείο, Αστυνομικό Τμήμα, Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών, Γραφείο Υπουργείου Συγκοινωνιών, Γραφείο Κτηματολογίου, πρακτορείο ΚΤΕΛ, καταστήματα εστίασης, καταλύματα διαμονής, εμπορική αγορά, ιδιωτικά ιατρεία, τράπεζες, αθλητικό γήπεδο, Πολιτιστικός Σύλλογος «Οι Παίονες», Ορειβατικός Σύλλογος Περιηγητών, Κυνηγετικός Σύλλογος, Εμπορικός Σύλλογος, Γυμναστικός Σύλλογος Πάικο Γουμένισσας, Αθλητικός Όμιλος Καλαθοσφαιριστών Γουμένισσας κ.α.
Μπορείτε να επισκεφθείτε την Ιερά Μονή Παναγίας της Γουμένισσας όπου βρίσκεται η έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου, τον Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου, τον Ι. Ν. Αγίου Τρύφωνος, το Λαογραφικό Μουσείο Γουμένισσας, την πλατεία με την γραφική βρύση -ενθύμιο των Γάλλων στρατιωτών από τον Α. Π. Π., την περιοχή «Δύο Ποτάμια» με διαμορφωμένους χώρους αναψυχής και πισίνας στις όχθες των ποταμών, το παλιό σχολείο, τα παλιά μεταξουργεία και τα οινοποιεία της γύρω περιοχής που διαθέτουν τις ποικιλίες των κρασιών που παράγουν (κυρίως Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα). Η περιοχή βρίσκεται στη διαδρομή των Δρόμων του Κρασιού Βόρειας Ελλάδας.
Εντυπωσιακή θρησκευτική εκδήλωση είναι η τελετή της περιφορά του Επιταφίου την Μεγάλη Παρασκευή όπου τρεις Επιτάφιοι της Γουμένισσας με τη συνοδεία της μπάντας των Χάλκινων Γουμένισσας, μετά την περιφορά τους στις ενορίες τους, συγκλίνουν στην πλατεία της κωμόπολης.
Στην περίοδο της γιορτής του Αγίου Τρύφωνα διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις (Κουρμπάνι). Την περίοδο του 15Αύγουστου διοργανώνονται θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή των Χάλκινων της Γουμένισσας. Τέλη Σεπτεμβρίου στη Γουμένισσα διοργανώνεται η Γιορτή Κρασιού.
Στη διαδρομή προς το χωριό Πεντάλοφο μπορείτε να επισκεφθείτε την Ιερά Μονή Οσίου Νικοδήμου όπου το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής τελείται με κατάνυξη η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης. Στο χωριό Πεντάλοφο μπορείτε να επισκεφθείτε τον μεταβυζαντινό (1850) Ι. Ν. Πέτρου και Παύλου.
Παρεχόμενες υπηρεσίες Γουμένισσας: Νοσοκομείο, Αστυνομικό Τμήμα, Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών, Γραφείο Υπουργείου Συγκοινωνιών, Γραφείο Κτηματολογίου, πρακτορείο ΚΤΕΛ, καταστήματα εστίασης, καταλύματα διαμονής, εμπορική αγορά, ιδιωτικά ιατρεία, τράπεζες, αθλητικό γήπεδο, Πολιτιστικός Σύλλογος «Οι Παίονες», Ορειβατικός Σύλλογος Περιηγητών, Κυνηγετικός Σύλλογος, Εμπορικός Σύλλογος, Γυμναστικός Σύλλογος Πάικο Γουμένισσας, Αθλητικός Όμιλος Καλαθοσφαιριστών Γουμένισσας κ.α.



Ο Ιερός Ναός της Αγίας Κυριακής στη Φιλυριά. Φωτογραφία: Σταύρος Ιωαννίδης. Ο ναός ανεγέρθηκε κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 19ου αιώνα. Από το 1987 αποτελεί κηρυγμένο μνημείο και εποπτεύεται από το Υπ. Πολιτισμού.



ΦιλυριάΗ παλιά ονομασία του χωριού ήταν Λιμπάχοβο. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924 εγκαταστάθηκαν στο χωριό Έλληνες πρόσφυγες από τον Πόντο. Επισκεφθείτε τον Ι.Ν. Αγίας Κυριακής που έχει κηρυχθεί ιστορικό μνημείο, τον Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής και το μνημείο Γενοκτονίας Ποντιακού Ελληνισμού στην πλατεία του χωριού. Μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε τα οινοποιεία και τα καταστήματα εστίασης του χωριού.
Στα τέλη Μαΐου ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Φιλυριά" διοργανώνει την εκδήλωση Γιορτή Κερασιού. Παρεχόμενες υπηρεσίες: Φαρμακείο.

Πολύπερο: Επισκεφθείτε τον Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου. Παρεχόμενες υπηρεσίες: Φαρμακείο. Αγροτική παραγωγή: Σύκα.


Σημαντικό μήνυμα: Σεβαστείτε το περιβάλλον! (Για την καθαριότητα του χώρου μεριμνούν τοπικοί εθελοντές).
Για πληροφορίες σχετικές με τα τοπικά προϊόντα μπορείτε να απευθύνεστε στα καφενεία των χωριών της περιοχής.


Το αφιέρωμα για τον αρχαιολογικό χώρο της Ευρωπού δημοσιευμένο στην εφημερίδα Μαχητής του Κιλκίς της 19/7/2022.