Το χωριό Μουίν της Γευγελής στα ελληνοσκοπιανά σύνορα
Έρευνα: Θεόδωρος Π. Μποράκης
Το χωριό Μουίν (Moin) σήμερα υπάγεται στο κράτος των Σκοπίων, στον Δήμο Γευγελής και σύμφωνα με την απογραφή του 2021 έχει 312 κατοίκους. Ο ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Το Μουίν απέχει 1.300 μέτρα βόρεια των ελληνοσκοπιανών συνόρων, απέχει 4,5 χλμ νοτιοανατολικά της Γευγελής και 20 χλμ βόρεια της Γουμένισσας.
Σε χάρτη του Γ.Ε.Σ. (μάχη Ραβινέ) το χωριό αναγράφεται ως "Μογίνα" όπως και το οροπέδιο νοτίως του χωριού "Οροπέδιο Μογίνας". Αναφορά στο χωριό Μουίν γίνεται σε άρθρο της εφημερίδας Μακεδονία του 1918 σχετικό με την καταστροφή των περιχώρων της Γευγελής από τον Βουλγαρικό στρατό. Σχετικά με το χωριό αναφέρει και η έρευνα της Ε. Ζέλιου Μαστροκώστα για την περιοχή στον Μακεδονικό Αγώνα: "Στὸ Μουὶν βρῆκε μαρτυρικὸ θάνατο ὁ δάσκαλος Δημ. Καραμπατάκης καὶ ἀγωνίσθηκαν οἱ δαιμόνιοι πράγματι πράκτορες Ἄγκος Ἀθανασίου καὶ Ἀθανάσιος Παπαδόπουλος."
Το Μουίν είχε ελληνικό πληθυσμό πριν τον τελικό του ξεριζωμό την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Αρκετά νωρίτερα, από τα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα, είχε μπει στο στόχαστρο των Βούλγαρων κομιτατζήδων αλλά και μετά το τέλος του, οι συμμορίες των κομιτατζήδων συνέχιζαν να τρομοκρατούν τα χωριά επιβάλλοντας μεθόδους εθνοκάθαρσης. Η ίδια κατάσταση με την δράση των βουλγαρικών συμμοριών συνεχίστηκε ακόμη και μετά την παραχώρηση της περιοχής Γευγελής στη Σερβία (Συνθήκη Βουκουρεστίου - καλοκαίρι 1913).
Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα της εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ της 14ης Μαΐου 1914 στην παραπάνω φωτογραφία, που παρουσιάζει την σφαγή του ελληνικού πληθυσμού του Μουίν από Βούλγαρους κομιτατζήδες υπό τον τίτλο: "Βουλγαρισμοί εις Νέα Σερβίαν". Το άρθρο αναγράφει:
"Κατά πληροφορίας εκ Θεσσαλονίκης, τη νύκτα της παρελθούσης Πέμπτης (7 Μαΐου 1914), πολυμελής Βουλγαρική συμμορία εισήλθεν εις το υπό Ελλήνων κατοικούμενον χωρίον Μουίν, δίωρον απέχων της Γευγελής και αποτελούν τμήμα της Νέας Σερβίας.
Οι Βούλγαροι κομιτατζήδες, αφού επί δίωρον κατέσφαξαν τους κατοίκους και κατέστρεψαν τας μεγαλυτέρας οικίας του χωρίου, απήλθον περί τα εξημερώματα αφήσανες [...] πτώματα.
Παρατηρούνται επίσης κινήσεις και συγκεντρώσεις Βουλγάρων κομιτατζήδων παρά τα ελληνικά και σερβικά σύνορα, φαίνεται δε ότι οι κομιτατζήδες ούτοι εκτελούν κατ' εντολήν."
Πηγές:
1. Ιστοσελίδα ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ "Moin, Gevgelija"
2. Εφημερίδα Μακεδονία της 23 Δεκεμβρίου 1918.
3. Περιοδικὸ «Μακεδονικὰ» τῆς Ἑταιρείας Μακεδονικῶν Σπουδῶν, τόμος 31, ἔτους 1998, στὴν ἔρευνα τῆς Ἐ. Ζέλλιου - Μαστροκώστα μὲ τίτλο «Ἄγνωστοι καὶ ἐλάχιστα γνωστοὶ ἀγωνιστὲς τῆς περιοχῆς Γευγελῆς κατὰ τὸν Μακεδονικὸ Ἀγώνα».
4. Εφημερίδα Εμπρός της 14 Μαΐου 1914.
5. Χάρτης ΓΕΣ "Επιχείρησις Μεραρχίας Σερρών εις τον Τομέα της 122 Γαλλική Μεραρχίας - Μάιος 1917" στη σελ. 216 του Α' Τόμου του βιβλίου "Η Ελλάς καί ο πόλεμος στα Βαλκάνια" - Δ.Ι.Σ. - Αθήνα 1958.