Διαδρομές στο όρος Πάικο
Έρευνα - παρουσίαση: Θεόδωρος Π. Μποράκης
Άποψη από το όρος Πάικο. Πηγή φωτογραφίας ιστοσελίδα: https://www.naturagraeca.comΤο ήρεμο Πάικο, με τα πυκνά του δάση, στέκεται στη μέση της Μακεδονίας ανάμεσα στους μεγάλους ορεινούς όγκους των συνόρων μας και τους ατέλειωτους κάμπους που ξεκινούν στους πρόποδες του. Το όνομα του βουνού προέρχεται από το σλαβικό «πάιακ» που σημαίνει αράχνη και δεν θα μπορούσε να βρεθεί καλύτερη παρομοίωση. Το Πάικο χαρακτηρίζεται από έναν λαβύρινθο από χαμηλές κορφές, λόφους και ρεματιές στον οποίο απουσιάζει κάποια σημαντική ορεινή έξαρση προσομοιάζοντας έτσι με ιστό αράχνης που απλώνεται. Εδώ ήταν η περιοχή που ζούσαν οι αρχαίοι Άλμωπες, ένα προελληνικό φύλο της εποχής του Χαλκού που έδωσε τη θέση του στους Μακεδόνες κατά τον 6ο π.Χ. αιώνα. Το βουνό καταλαμβάνει το δυτικό τμήμα του νομού Κιλκίς και το ανατολικό τμήμα του νομού Πέλλας. Στα βόρεια συνορεύει με τα όρη Πίνοβο και Τζένα μέσω ήρεμων λόφων, στα ανατολικά καταλήγει στην μεγάλη κοιλάδα του Αξιού, στα νότια φτάνει μέχρι τον κάμπο των Γιαννιτσών και στα δυτικά του απλώνεται η πεδιάδα της Αριδαίας. Το Πάικο απλώνεται σε μια αρκετά μεγάλη έκταση, σε σχέση με τα χαμηλά του υψόμετρα, που φτάνει τα 400.000 στρέμματα, με τους μικρούς λόφους να απλώνονται μέχρι τους κάμπους περιμετρικά σε ένα σχεδόν κυκλικό σχήμα. Ψηλότερη κορυφή του βουνού είναι η Γκόλα Τσούκα που φτάνει τα 1.650 μέτρα. Άλλες σημαντικές κορυφές είναι το Καντάτσι (1.607 μ.), το Μετερίζι (1.598 μ.), το Εκκλησάκι (1.529 μ.), το Κίργκο (1.507 μ.), ο Πύργος (1.494 μ.), τα Βερτόπια (1.490 μ.), η Σέλμα (1.485 μ.), το Γκροπ (1.458 μ.), οι Φουλάρες (1.400 μ.), οι Πετράδες (1.350 μ.), η Τσούμα (1.219 μ.), η Κλεφτόπετρα (1.131 μ.) και τα Υψώματα (1.114 μ.).
Η ψηλότερη κορυφή του όρους Πάικο, Γκόλα Τσούκα, (1.650 μ.) με το χαρακτηριστικό μεταλικό έργο τέχνης που απεικονίζει ορειβάτη.
Φωτογραφία: Ιστοσελίδα https://hikingexperience.gr
Τα πετρωμάτα του βουνού αποτελούνται από σχιστόλιθους, ασβεστόλιθους, μάρμαρα και οφιόλιθους. Το Πάικο είναι ένα ιδιαίτερα όμορφο βουνό με πολλά ρέματα και πλούσια μεικτά δάση. Τα σημαντικότερα ρέματα του βουνού είναι το Μέγα Ρέμα του Κοτζά Ντερέ, η Γοργόπη, ο Στραβοπόταμος, ο Μαυροπόταμος, ο Γράμμος, της Γρίβας, ο Ξεροπόταμος, της Πεπονιάς, του Χαμηλού και το Κρύο Ρέμα. Στους βόρειους πρόποδες του βουνού βρίσκονται οι περίφημοι καταρράκτες της περιοχής Σκρα - Κούπας με την Σμαραγδένια Λίμνη, ενώ ανάμεσα στις κορυφές Πύργος, Βερτόπια και Καντάτσι περικλείεται ένα μεγάλο οροπέδιο με καλλιέργειες πατάτας και επίκεντρο τον οικισμό Λιβάδεια. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν η θέση «Δύο Ποτάμια» όπου συναντώνται δύο ρέματα του βουνού, αλλά και οι ειδυλλιακές Πηγές Αραβησσού στους νότιους πρόποδες. Το Πάικο, αν και στέκεται στη σκιά των μεγάλων ορεινών όγκων που το περιβάλλουν, ξεχωρίζει από το μεγάλο πλούτο της χλωρίδας και της πανίδας που φιλοξενεί. Αν και στο βουνό υπάρχει ένα μεγάλο δίκτυο από δασικούς δρόμους και μια κοιλάδα με καλλιέργειες σχεδόν στη καρδιά του, εντούτοις η απουσία του ανθρώπινου παράγοντα στο μεγαλύτερο μέρος του, προσφέρει την απαραίτητη ηρεμία για την ανάπτυξη μιας πλούσιας άγριας ζωής. Το Πάικο διακρίνεται για τα δεκάδες όμορφα μονοπάτια που κινούνται μέσα σε πυκνά δάση και καταλήγουν σε θέσεις αναψυχής ή σε εντυπωσιακά σημεία με πανοραμική θέα.
Περιοχή Κούπας Παιονίας στο Πάϊκο.
Φωτογραφία Γιώργος Τσιμπούκας.
Από τη πλευρά της βλάστησης το βουνό χωρίζεται σε δύο ευδιάκριτα μέρη: στα βόρεια και κεντρικά αναπτύσσονται όμορφα δάση οξιάς ενώ στα νότια επικρατούν τα μεικτά δάση βελανιδιών (αριές, χνουδοβελανιδιές, μακεδονικές βελανιδιές, πουρνάρια και πλατύφυλλες βελανιδιές) και άλλων φυλλοβόλων. Το Πάικο ξεχωρίζει από την παρουσία του μεγαλύτερου δάσους καστανιάς στην Ελλάδα που φτάνει σε έκταση τα 4.500 στρέμματα. Εδώ μάλιστα συναντά κανείς πολλές πανύψηλες, υπεραιωνόβιες καστανιές, δέντρα που αποτελούν πραγματικά μνημεία της φύσης. Η υπόλοιπη δασική βλάστηση αποτελείται από σκλήθρα, οστρυές, φτελιές, ιτιές, σφενδάμια, άρκευθους, φουντουκιές, κοκκορεβυθιές, λεύκες και λίγες συστάδες από μαυρόπευκα και σημύδες. Τα πιο σημαντικά φυτά του βουνού είναι η Ramonda nathaliae, η καμπανούλα Campanula formanekiana, το Symphytum tuberosum subsp angustifolium, ο Rumex obtusifolius subsp sylvestris, οι σιληνές Silene damboldtiana και Silene frivaldszkyana, o γάλανθος Galanthus elwesii, η Berteroa orbiculata, η Satureja montana subsp macedonica, η παιώνια Paeonia peregrina, το γεράνι Geranium reflexum, η Globularia bisnagarica, η ανεμώνη Anemone ranunculoides και το αγριόσκορδο Allium ursinum. Άλλα ενδιαφέροντα είδη είναι το Atocion compactum, η Lathraea squamaria, το Sempervivum marmoreum subsp marmoreum, το αγριογαρύφαλλο Dianthus pinifolius subsp pinifolius, η Rorippa prolifera, οι σιληνές Silene radicosa και Silene bupleuroides subsp staticifolia, ο κρίνος Lilium martagon, η Euphrasia pectinata, ο Euonymus verrucosus, η Aristolochia clematitis, η Parnassia palustris, ο Tragopogon balcanicus, το Geranium macrorrhizum, η Achillea coarctata, η Hypopitys monotropa subsp monotropa, η Alliaria petiolata, η Globularia cordifolia, οι ίριδες Iris reichenbachii και Iris sintenisii subsp sintenisii, ο Stachys sylvatica, η Tulipa australis, το τσάι Sideritis scardica και οι κρόκοι Crocus chrysanthus και Crocus pulchellus. Το Πάικο είναι ένα υπέροχο βουνό για τους λάτρεις των ορχιδεών, καθώς εδώ συναντώνται πολλά θαυμαστά είδη, όπως: Epipactis nauosaensis, Epipactis helleborine, Cephalanthera longifolia, Platanthera chlorantha, Coeloglossum viride, Gymnadenia conopsea, Neottia nidus-avis, Neottia ovata, Neotinea tridentata, Neotinea ustulata, Serapias lingua, Dactylorhiza kalopissii, Dactylorhiza sambucina, Dactylorhiza saccifera, Anacamptis morio, Orchis purpurea, Orchis mascula, Orchis provincialis, Himantoglossum jankae, Ophrys oestrifera και Ophrys mammosa.
Πάικο - Τοποθεσία "Στραβοπόταμος'. Φωτογραφία από το ιστολόγιο της Ifigeneia Mountain (2023).
Η ορνιθοπανίδα είναι πλούσια και αποτελείται από πολλά και σημαντικά είδη. Στα δάση του βουνού κάνουν τις φωλιές τους οι όμορφοι μαύροι πελαργοί, ενώ οι λευκοί πελαργοί είναι κοινοί στα χωριά και στα λιβάδια. Από τα αρπακτικά ξεχωρίζει η περιστασιακή παρουσία του βασιλαετού και η συχνή εμφάνιση του σπάνιου χρυσογέρακου. Άλλα αρπακτικά του Πάικου είναι οι χρυσαετοί, οι γερακαετοί, οι φιδαετοί, οι σφηκιάρηδες, οι τσίφτηδες, οι αετογερακίνες, οι γερακίνες, τα διπλοσάινα, τα σαΐνια, τα ξεφτέρια, οι πετρίτες, τα βραχοκιρκίνεζα, τα κιρκινέζια και τα δεντρογέρακα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δρυοκολάπτες του βουνού από τους οποίους ξεχωρίζει ο σπάνιος σταχτής δρυοκολάπτης που ακολουθείται από μαύρους δρυοκολάπτες, πράσινους δρυοκολάπτες, βαλκανικούς δρυοκολάπτες και μεσαίους δρυοκολάπτες. Άλλα είδη του βουνού είναι οι πετροτουρλίδες, οι μπεκάτσες, τα ορτύκια, τα φασσοπερίστερα, οι φάσσες, τα τρυγόνια, οι κούκοι, οι μπούφοι, οι χουχουριστές, οι κουκουβάγιες, τα γιδοβύζια, οι μελισσοφάγοι, οι χαλκοκουρούνες, οι σταρήθρες, οι δεντροσταρήθρες, τα μιλτοχελίδονα, οι σταχτοσουσουράδες, οι νεροκότσυφες, οι θαμνοψάλτες, οι τρυποφράχτες, τα αηδόνια, οι φοινίκουροι, οι καστανολαίμηδες, οι τσίχλες, οι πυρροκότσυφες, οι μελωδοτσιροβάκοι, οι θαμνοτσιροβάκοι, οι λιοστριτσίδες, οι δρυομυγοχάφτες, οι χρυσοβασιλίσκοι, οι γαλαζοπαπαδίτσες, οι καστανοπαπαδίτσες, οι κλειδωνάδες, οι αιγίθαλοι, οι δεντροτσοπανάκοι, οι καμποδεντροβάτες, οι αετομάχοι, οι σταχτοκεφαλάδες, οι σπάνιοι παρδαλοκεφαλάδες, οι κίσσες, οι συκοφάγοι, οι δεντροσπουργίτες, τα φανέτα, τα λούγαρα, οι κοκκοθραύστες, τα σιρλοτσίχλονα, τα βουνοτσίχλονα και τα χρυσοτσίχλονα.
Η πανίδα των αμφιβιών περιλαμβάνει πολλά είδη, όπως σαλαμάνδρες, κοινούς τρίτωνες, ανατολικούς χτενοτρίτωνες, φρύνους, πρασινόφρυνους, κιτρινομπομπίνες, δεντροβάτραχους, βαλκανοβάτραχους, σβελτοβάτραχους και γραικοβάτραχους. Η επρετοπανίδα αποτελείται από μεσογειακές χελώνες, γραικοχελώνες, κονάκια, τυφλίτες, πρασινόσαυρες, τοιχογουστέρες, σαύρες του Ταύρου, στεφανοφόρους, λαφιάτες, σαπίτες, νερόφιδα, σαΐτες, αγιόφιδα, λαφιάτες του Ασκληπιού, σπιτόφιδα και οχιές. Από τα θηλαστικά, κυρίαρχο είδος είναι οι λύκοι που συχνά κατεβαίνουν και στα πιο χαμηλά. Στο βουνό ζούνε μεγάλοι αριθμοί από αγριόχοιρους και ζαρκάδια, ενώ στις πεδιάδες των χαμηλότερων σημείων απαντώνται οι σπάνιοι λαγόγυροι. Άλλα είδη θηλαστικών είναι οι αλεπούδες, οι βίδρες, οι ασβοί, οι νυφίτσες, τα κουνάβια, οι λαγοί, οι δασομυωξοί, οι δεντρομυωξοί και οι σκίουροι. Σημαντική είναι η παρουσία στο βουνό μιας σπάνιας νυχτερίδας, της πυρρομυωτίδας (Myotis emarginatus). Στο Πάικο απαντώνται πάνω από 60 είδη πεταλούδων με σημαντικότερες τις Erebia ligea και Plebejus argyrognomon. Στα ρέματα ζουν κάποια ενδιαφέροντα είδη ψαριών, όπως η πέστροφα της Πελαγονίας (Salmo pelagonicus), η βαλκανική μπριάνα (Barbus balcanicus), ο βίνος (Barbatula barbatula), ο σύρτης (Chondrostoma vardarense), η μακεδονική βελονίτσα (Cobitis vardarensis), ο βουλγαροκωβιός (Gobio bulgaricus), η χρυσοβελονίτσα (Sabanejewia balcanica), ο ποντοπυγόστεος (Pungitius platygaster) και η ποταμοσαλιάρα (Salaria fluviatilis).
Πηγή: https://www.naturagraeca.com/ws/122,184,201,1,1,%CE%A0%CE%AC%CE%B9%CE%BA%CE%BF
Διαδρομές με προορισμό το όρος Πάϊκο:
1η διαδρομή: Από Θεσσαλονίκη μέσω εθνικής οδού Θεσσαλονίκης - Ευζώνων (μέσω παραμεθόριων χωριών Παιονίας)
Ακολουθείστε τη διαδρομή: Εθνική οδός - Εύζωνοι - Ειδομένη - Δογάνης - Πλάγια - Φανός - Σκρα (μέσω παράκαμψης: Γαλάζια Λίμνη και Κούπα) - Αρχάγγελος - Λιβάδια.
2η διαδρομή: Από Θεσσαλονίκη μέσω εθνικής οδού Θεσσαλονίκης - Ευζώνων (μέσω Πολυκάστρου)
Ακολουθείστε την διαδρομή: Εθνική οδός - Πολύκαστρο - Αξιούπολη - Στάθης - Γοργόπη - Γουμένισσα - Γρίβα - Καστανερή - Λιβάδια.
3η διαδρομή: Από Αριδαία Πέλλας (λουτρά Πόζαρ)
Ακολουθείστε τη διαδρομή: Αριδαία - Εξαπλάτανος - Φούστανη - Νότια - Αρχάγγελος - Λιβάδια.
4η διαδρομή: Από Γιαννιτσά Πέλλας
Ακολουθείστε τη διαδρομή: Γιαννιτσά - Πενταπλάτανο -'Ομαλό - Πεντάλοφο - Γρίβα - Καστανερή - Λιβάδια.
Πάικο - Από τη διαδρομή Λιβάδια - Καστανερή. Φωτογραφία: Θοδωρής Π. Μποράκης (Αύγουστος 2022).
Πάικο - Από τη διαδρομή Λιβάδια - Καστανερή. Φωτογραφία: Θοδωρής Π. Μποράκης (Αύγουστος 2022).
Πάικο - Από τη διαδρομή Λιβάδια - Καστανερή. Φωτογραφία: Θοδωρής Π. Μποράκης (Αύγουστος 2022).
Πάικο - Από τη διαδρομή Λιβάδια - Καστανερή. Φωτογραφία: Θοδωρής Π. Μποράκης (Αύγουστος 2022).
Τι θα δείτε στο όρος Πάικο
Λιβάδια (χωριό): Επισκεφθείτε τον Ι. Ν. Αγίου Νικολάου, τα μνημεία πεσόντων του χωριού που μαρτυρούν την ιστορική σημασία της περιοχής, τα καταστήματα εστίασης και τα καταλύματα διαμονής του χωριού.
Παγαραγωγή: Γαλακτοκομικά προϊόντα, πατάτες κλπ
Ενδιαφέροντα: διαδρομές στο Πάικο, ορειβασία, ορεινή πεζοπορία, ορεινή ποδηλασία, χειμερινός τουρισμός, αλεξίπτωτο πλαγιάς.
Στα Λιβάδια δραστηριοποιείται ο Σύλλογος Γυναικών «Οι Αρμάνες». Κάθε έτος διοργανώνονται οι αγώνες Αλιγκάρι Run και Αλιγκάρι Bike με αφετηρία και τερματισμό το χωριό.
Τον Δεκαπενταύγουστο γίνεται αναπαράσταση του βλάχικου γάμου και Αντάμωμα Βλάχων.
Λιβάδια Παιονίας. Φωτογραφία: Θοδωρής Π. Μποράκης (2011).
Σκρα (χωριό): Μπορείτε να επισκεφθείτε στην είσοδο του χωριού το μνημείο πεσόντων της μάχης του Σκρα με την προτομή του Ταγματάρχη Βασίλειου Παπαγιάννη, το μουσείο της μάχης του Σκρα, τον Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου, το προαύλιο του σχολείου με την προτομή της δασκάλαςΒασιλικής Παπαθανασίου και το αναθηματικό μνημείο για τον Μακεδονομάχο δάσκαλοΧαράλαμπο Γκάρτσιο και σε μικρή απόσταση από το χωριό μπορεί κανείς να δει τα παλιά μνήματα με τους ιδιαίτερους επιτάφιους συμβολισμούς. Στο χωριό υπάρχουν καταστήματα εστίασης, καταλύματα διαμονής και δραστηριοποιείται Πολιτιστικός Σύλλογος.
Ενδιαφέροντα: Ορειβασία, ορεινή πεζοπορία, κολύμπι, κυνήγι.
Περί τα 10 χιλιόμετρα από το Σκρα, στη διαδρομή Σκρα - Αρχάγγελος, επιλέγοντας τον δασικό δρόμο, μπορείτε να φτάσετε μέχρι την κορυφή του όρους Σκρα που υπάρχουν οι οχυρές θέσεις όπου διεξήχθη η ομώνυμη μάχη του Σκρα στις 17/5/1918. Στην τοποθεσία αυτή υπάρχει και το μνήματου Ταγματάρχη Βασίλειου Παπαγιάννη που έπεσε κατά την επίθεση για την κατάληψη του υψώματος.
Κούπα (χωριό): Το χωριό απέχει περίπου 5 χιλιόμετρα από τη Γαλάζια Λίμνη. Μπορείτε να επισκεφθείτε τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου που έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Το χωριό περιστοιχίζεται από δάσος με βελανιδιές και οξιές και από πολλά φυσικά σπήλαια. Το υδάτινο στοιχείο χαρακτηρίζει το χωριό με τα τρεχούμενα νερά και τις πηγές και μεταξύ αυτών την πηγή με το ξινό ιαματικό νερό.
Επισκεφθείτε τα καταστήματα εστίασης και τον Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού με την μόνιμη έκθεση ζωγραφικής καλλιτεχνών με καταγωγή από την Κούπα. Ενδιαφέροντα: Ορειβασία, ορεινή πεζοπορία, κολύμπι, κυνήγι.
Γαλάζια Λίμνη: Η Γαλάζια Λίμνη στην περιοχή του Σκρά και της Κούπας, στον Δήμο Παιονίας, αποτελεί έναν από τους αγαπημένους προορισμούς για ημερήσια εξόρμηση των Θεσσαλονικέων στην ακριτική Παιονία. Η λίμνη με τους καταρράκτες έχει γίνει την τελευταία δεκαετία πόλος έλξης όχι μόνο των νέων αλλά και οικογενειών. Το φυσικό περιβάλλον -με τον αυτονόητο σεβασμό στη φύση- προσφέρεται για περίπατο, για κολύμπι και για πικ-νικ.
Η περιοχή της λίμνης είναι προσβάσιμη από τον επαρχιακό δρόμο Αξιουπόλεως - Σκρα - Αρχαγγέλου κι η τοποθεσία της βρίσκεται κοντά στο χωριό Σκρα. Αν έρχεστε από δυτικά (από το χωριό Φανός) σε απoσταση 2,5 χλμ από το Σκρα, προς Αρχάγγελο, στρίβετε αριστερά για το χωριό Κούπα. Μετά την πινακίδα «Καταρράκτες Σκρα», σε 700 μέτρα βρίσκεστε στην περιοχή. Περνάτε την ξύλινη γέφυρα προς το πέτρινο μονοπάτι που ανηφορίζει προς τους καταρράκτες και λίγα μέτρα πιο πάνω συναντάτε τη λίμνη με βάθος περίπου 4 μέτρα όπου τα νερά του ποταμού πέφτουν από ύψος 10 μέτρων.
Γαλάζια Λίμνη. Φωτογραφία: Θοδωρής Π. Μποράκης (2022).
Λίμνη Μεταλλείου: Η λίμνη δημιουργήθηκε μετά την κατασκευή φράγματος την περίοδο 1996 - 1998 κι απέχει περίπου 7 χιλιόμετρα από το χωριό Πηγή μέσω του ασφαλτόδρομου Πηγής - Λίμνης Μεταλλείου. Κατά τη διαδρομή μπορεί κανείς να θαυμάσει την θέα από τις τοποθεσίες "Τρύπια πέτρα", "Παρατηρητήριο" και "Γαλλικοί Θάλαμοι". Ο δρόμος καταλήγει ακριβώς στη λίμνη. Στον λόφο πάνω από τη λίμνη μπορείτε να επισκεφθείτε το εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου (γίνεται Θεία Λειτουργία την ημέρα μνήμης του Αγίου Νικολάου αλλά και στις 19 Μαΐου). Στην περιοχή δεν υπάρχουν καταστήματα αλλά υπάρχουν χώροι αναψυχής και υπαίθριας εστίασης. Δραστηριότητες στη λίμνη: Ψάρεμα πέστροφας, πεζοπορία γύρω από τη λίμνη, σπορ με κανό και καγιάκ -αθλητές ξένων χωρών επισκέπτονται τη λίμνη κι επιχειρούν θεαματικές καταβάσεις από τον υπερχειλιστή του φράγματος.
Χώροι διαμονής και εστίασης είναι διαθέσιμοι τόσο στην κωμόπολη Αξιούπολη όσο και στην τοποθεσία της γέφυρας Κοτζά Ντερέ στη διαδρομή Αξιούπολης - Ειδομένης.
Λίμνη Μεταλλείου. Φωτογραφία Θοδωρής Π. Μποράκης.
Γουμένισσα (κωμόπολη): Μπορείτε να επισκεφθείτε την Ιερά Μονή Παναγίας της Γουμένισσας όπου βρίσκεται η έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου, τον Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου, τον Ι. Ν. Αγίου Τρύφωνος, το Λαογραφικό Μουσείο Γουμένισσας, την πλατεία με την γραφική βρύση -ενθύμιο των Γάλλων στρατιωτών από τον Α. Π. Π., την περιοχή «Δύο Ποτάμια» με διαμορφωμένους χώρους αναψυχής και πισίνας στις όχθες των ποταμών, το παλιό σχολείο, τα παλιά μεταξουργεία και τα οινοποιεία της γύρω περιοχής που διαθέτουν τις ποικιλίες των κρασιών που παράγουν (κυρίως Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα). Η περιοχή βρίσκεται στη διαδρομή των Δρόμων του Κρασιού Βόρειας Ελλάδας.
Εντυπωσιακή θρησκευτική εκδήλωση είναι η τελετή της περιφορά του Επιταφίου την Μεγάλη Παρασκευή όπου τρεις Επιτάφιοι της Γουμένισσας με τη συνοδεία της μπάντας των Χάλκινων Γουμένισσας, μετά την περιφορά τους στις ενορίες τους, συγκλίνουν στην πλατεία της κωμόπολης.
Στην περίοδο της γιορτής του Αγίου Τρύφωνα διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις (Κουρμπάνι). Την περίοδο του 15Αύγουστου διοργανώνονται θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή των Χάλκινων της Γουμένισσας. Τέλη Σεπτεμβρίου στη Γουμένισσα διοργανώνεται η Γιορτή Κρασιού.
Στη διαδρομή προς το χωριό Πεντάλοφο μπορείτε να επισκεφθείτε την Ιερά Μονή Οσίου Νικοδήμου όπου το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής τελείται με κατάνυξη η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης. Στο χωριό Πεντάλοφο μπορείτε να επισκεφθείτε τον μεταβυζαντινό (1850) Ι. Ν. Πέτρου και Παύλου.
Παρεχόμενες υπηρεσίες Γουμένισσας: Νοσοκομείο, Αστυνομικό Τμήμα, Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών, Γραφείο Υπουργείου Συγκοινωνιών, Γραφείο Κτηματολογίου, πρακτορείο ΚΤΕΛ, καταστήματα εστίασης, καταλύματα διαμονής, εμπορική αγορά, ιδιωτικά ιατρεία, τράπεζες, αθλητικό γήπεδο, Πολιτιστικός Σύλλογος «Οι Παίονες», Ορειβατικός Σύλλογος Περιηγητών, Κυνηγετικός Σύλλογος, Εμπορικός Σύλλογος, Γυμναστικός Σύλλογος Πάικο Γουμένισσας, Αθλητικός Όμιλος Καλαθοσφαιριστών Γουμένισσας κ.α.
Η Ιερά Μονή της Παναγίας της Γουμένισσας αποτελεί και την έδρα της Μητρόπολης Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου. Το μοναστήρι, που σήμερα είναι ανδρικό κοινόβιο και προσκυνηματικός χώρος, στα πρώτα χρόνια της λειτουργία του ήταν καθολικό και παραχωρήθηκε στη Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους το 1346 μ.Χ., ενώ αποτέλεσε την αφορμή για την ίδρυση της ομώνυμης πόλης.
Η θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας της επονομαζόμενης και Γουμένισσας τιμάται 4 φορές το χρόνο:
Της Υπαπαντής 2 Φεβρουαρίου (με αγρυπνία)
Την πρώτη Κυριακή του Μαρτίου (με λιτανεία)
Την τρίτη μέρα του Πάσχα (με λιτανεία)
Το τριήμερο 15 (εορτή Κοιμήσεως Θεοτόκου), 16 & 17 Αυγούστου (εορτή Μεταστάσεως Θεοτόκου).
Η Ιερά Μονή της Παναγίας της Γουμένισσας
Καστανερή (χωριό): Επισκεφθείτε τον Ι. Ν. Αγίας Παρασκευής, τα καταστήματα εστίασης, τα καταλύματα διαμονής και τα οινοποιεία. Ενδιαφέροντα: Προϊόντα κάστανου, ορειβασία, ορεινή πεζοπορία, ορεινή ποδηλασία, κυνήγι.
Η περιοχή βρίσκεται στη διαδρομή των Δρόμων του Κρασιού Βόρειας Ελλάδας. Επισκεφθείτε το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία που αποτελεί σημείο εκκίνησης και τερματισμού του ημιμαραθώνιου Πάικου κάθε Νοέμβριο. Κατά τα τέλη Οκτωβρίου διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις στη Γιορτή Κάστανου.
Από το χωριό ξεκινούν διαδρομές πεζοπορίας προς την κορυφή του Πάικου. Στην Καστανερή δραστηριοποιείται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καστανερής «Το Πάικο».
Καστανερή Παιονίας. Φωτογραφία: Αφροδίτη Ζώγκα.
Γρίβα (χωριό): Επισκεφθείτε τον Ι. Ν. Αγίου Αθανασίου που χτίστηκε τον 19ο αιώνα, τα εμπορικά καταστήματα, τα καταστήματα εστίασης, τα καταλύματα διαμονής και τα οινοποιεία.
Ενδιαφέροντα: Ποδοσφαιρικό γήπεδο της τοπικής ομάδας, ορειβασία. ορεινή πεζοπορία, κυνήγι.
Η περιοχή βρίσκεται στη διαδρομή των Δρόμων του Κρασιού Βόρειας Ελλάδας.
Μπορείτε να επισκεφθείτε την Ιερά Μονή Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης που βρίσκεται στους πρόποδες του Πάικου έξω από το χωριό.
Κατά την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου διοργανώνονται οι πολιτιστικές εκδηλώσεις "Κάστανο, κρασί, τυρί". Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Γρίβας διοργανώνει τα Χριστούγεννα το έθιμο της φωτιάς των Χριστουγέννων "Κόλντε - Κόλιντε". Μεταξύ Χριστουγέννων και Φώτων διοργανώνει το έθιμο "Ρουσουλίες" κ.α. Κατά την γιορτή της Αναλήψεως του Κυρίου διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις (Κουρμπάνι). Στο χωριό δραστηριοποιείται ο Γ.Σ. Μακεδονικός Γρίβας.
Ιερά Μονή των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης στο χωριό Γρίβα: Η ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου παρέχει τις παρακάτω πληροφορίες: Σε υψόμετρο 600 μέτρων, στις κατάφυτες πλαγιές του όρους Πάικου βρίσκεται η Ιερά Μονή των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης με θέα την υπέροχη κοιλάδα του Αξιού, στην περιοχή του χωριού Γρίβα. Το μοναστήρι είναι ανδρικό και ιδρύθηκε το 1992. Στη Μονή φυλάσσονται Άγια Λείψανα των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής της Μυροφόρου και μικρό τεμάχιο Τιμίου Ξύλου.
Η Μονή πανηγυρίζει την Δευτέρα του Πάσχα (απόγευμα) και την Τρίτη της Διακαινησίμου (Τρίτη του Πάσχα), ημέρα κατά την οποία τελειώθηκαν μαρτυρικά οι Άγιοι στη Θερμή της Λέσβου το 1463.
Κάρπη (χωριό): Επισκεφθείτε τον Ι. Ν. Αγίου Αθανασίου, τον Ι. Ν. του Αγίου Γεωργίου, τα καταστήματα εστίασης και τα οινοποιεία.
Ενδιαφέροντα: Ορειβασία, ορεινή πεζοπορία, κυνήγι. Η περιοχή βρίσκεται στη διαδρομή των Δρόμων του Κρασιού Βόρειας Ελλάδας. Επισκεφθείτε την τοποθεσία του παραπόταμου Μαυρόρεμα.
Κατά τη γιορτή του Αγίου Αντωνίου ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κάρπης διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις (Κουρμπάνι).
Ιερά Μονή Οσίου Νικοδήμου στο χωριό Πεντάλοφο: Η ιστοσελίδα της Γουμένισσας παρέχει τις παρακάτω πληροφορίες για την Ιερά Μονή Οσίου Νικοδήμου: Βρίσκεται σε μια από τις ομορφότερες πλαγιές του όρους Παϊκου, σε υψόμετρο 700 περίπου μέτρων από τη Γουμένισσα, πάνω από τον οικισμό Πενταλόφου. Το Μοναστήρι είναι μετόχι της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας Αγίου Όρους και θεμελιώθηκε το 1981. Ο κεντρικός ναός είναι διπλός και το άνω επίπεδο του είναι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόδημο, ενώ το ισόγειο τμήμα στους Αγίους Ραφαήλ, Ειρήνη και Νικόλαο. Εορτάζει στις 14 Ιουλίου.
Η Ιερά Μονή Οσίου Νικοδήμου.
Φωτογραφία: by @gianniszarzonis
Ιστοσελίδα: VisitCentralMacedonia
Ιερό Ησυχαστήριο Αγίου Γεωργίου και Παναγίας Παραμυθίας στην τοποθεσία Άνυδρο: Το Ησυχαστήριο υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Γουμενίσσης Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου. Ιδρύθηκε το έτος 1991 και βρίσκεται σε τοποθεσία όπου παλαιότερα υπήρχε το χωριό Άνυδρο, το οποίο είχε εγκαταλειφθεί μετά την γερμανική κατοχή. Την αρχή του Ησυχαστηρίου απετέλεσε η παλαιά εκκλησία του χωριού, ο ναός του Αγίου Γεωργίου (18ος αιώνας). Το καθολικό (κεντρικός ναός) τιμάται επ' ονόματι της Παναγίας Παραμυθίας.
Στα ιερά κειμήλια και λείψανα περιλαμβάνονται: αντίγραφο θαυματουργού εικόνος της "Παναγίας του Καζάν" εκ Μόσχας, ευλογία του στάρετς Ηλία της Όπτινα, τεμάχια ιερών λειψάνων των Αγίων Αποστόλων Ανδρέα και Φιλίππου, του Αγίου Ραφαήλ, της Αγίας Αναστασίας της Ρωμαίας, των Αγίων Πέντε Μαρτύρων, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Νεκταρίου, της Οσίας Μεθοδίας της εν Κιμώλω, του Αγίου Παντελεήμονος.
Στο Ι. Ησυχαστήριο λειτουργούν εργαστήρια αγιογραφίας, χρυσοκεντήματος και ψηφιδωτού.
Το Ι. Ησυχαστήριο πανηγυρίζει:
α) στην μνήμη του προστάτου του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου ή την Δευτέρα του Πάσχα), και
β) στην εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15 Αυγούστου), οπότε γίνεται λιτανεία της θαυματουργού εικόνος της Παναγίας Παραμυθίας του Ανύδρου.
%20(1)%20(1).png)
