Προτομή του Μακεδονομάχου Χρήστου Δέλλιου στην Κορυφή Ημαθίας





Στην μελέτη του Κωνσταντίνου Βακαλόπουλου «Ανέκδοτο μητρώο των μαχητών του Μακεδονικού Αγώνα» αναφέρονται τα παρακάτω:

Δέλλιου Χρήστος ή Ζαχαροπλάστης 
Ο Δέλλιου Χρήστος εκ Γευγελής, κατ’ αρχάς ειργάσθη ως σύνδεσμος μεταξύ του κέντρου Γευγελής και των σωμάτων της περιφερείας, κατόπιν ως οπλίτης. Διακριθείς δε δια την τόλμην και την ορμητικότητά του, ανεκηρύχθη ομαδάρχης. Και τέλος, ως οπλαρχηγός, υπο την αρχηγίαν του Χρηστ. Καραπάνου, έδρασεν εις την περιφέρειαν Γευγελής, Δοϊράνης, Βογδάντσης Γουμενίσσης, μαχόμενος επιδεξίως κατά των κομιτατζήδων και τιμωρών Βουλγάρους καταδότας.



Στην ιστοσελίδα ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ στο αφιέρωμα για τον Χρήστο Δέλλιο αναφέρονται:

Ο Χρήστος Δέλλιος γεννήθηκε το 1869 στη Μπογδάντσα. Οι πρόγονοί του κατάγονταν από το Κοστουρίνο της Στρώμνιτσας, αλλά κατέφυγαν στη Μπογδάντσα λόγω αναταραχών με τους Τούρκους. Ο ίδιος μεγάλωσε και πήγε σχολείο στις Σέρρες (1872-1885) και κατόπιν μετακόμισε στη Γευγελή το 1888. Γρήγορα αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους προκρίτους της πόλης. Ο Χρήστος Δέλλιος ασκούσε το επάγγελμα του ζαχαροπλάστη (είχε καφενείο με μπιλιάρδο την κεντρική πλατεία), γεγονός που του έδωσε και το προσωνύμιο "Ζαχαροπλάστης"...




...Οι Ρώσοι αξιωματικοί Σβίρκυ και Πετσώφ που ανέλαβαν την εποπτεία της περιοχής Γευγελής (μετά τις μεταρρυθμίσεις της Πύλης και τη διεθνή διαμεσολάβηση), που όμως προωθούσαν την πανσλαβιστική πολιτική, αλλά και η φιλοβουλγαρική στάση του καϊμακάμη Γευγελής Ραμίζ εφέντη (που εντυπωσίαζε ακόμα και τους Ευρωπαίους διπλωμάτες), είχαν καταστήσει την περιοχή (μαζί με την περιοχή Δοϊράνης) στα μέσα του 1901, άντρο 4.000 περίπου, ενόπλων Βουλγάρων κομιτατζήδων. Το 1898 σημειώθηκαν μαζικές δολοφονίες Ελλήνων προκρίτων και ιερέων από το Βουλγάρικο κομιτάτο στη Γευγελή, ενώ το 1899 δολοφονήθηκε ο ιατρός Δημήτριος Κυβερνίδης στέλεχος του Ελληνισμού. Λόγω της εντεινόμενης βουλγαρικής βίας στην περιοχή της Γευγελής, ο Χρήστος Δέλλιος ίδρυσε το 1902 τη Φιλόπτωχο Αδελφότητα...



Η Φιλόπτωχος Αδελφότητα της Γευγελής οργανώθηκε στα πρότυπα της Φιλικής Εταιρείας και ενώ φαινομενικά εμφανίζονταν στις Οθωμανικές αρχές ως φιλανθρωπικό ίδρυμα, δρούσε κρυφά ως ένοπλος πυρήνας προκειμένου να αντιμετωπίσει τις βουλγαρικές βιαιότητες (δολοφονίες, καταστροφές οικιών και καταστημάτων, απόσπαση χρημάτων κ.α.). Ο Χρήστος Δέλλιος μύησε στην αδελφότητα σημαντικούς και ικανούς Γευγελιώτες. Τα αρχικά στελέχη ήταν ο Αθανάσιος Αρβανίτης, ο Γεώργιος Τσολάκης, ο Χαρίσιος Χατζηζαφειρίου και ο Βασίλειος Σιωνίδης. Για να οργανώσει την ένοπλη ομάδα ο Χρήστος Δέλλιος φρόντισε να προμηθευτεί οπλισμό με ιδίους πόρους. Η πολιτοφυλακή αυτή, υπό την ηγεσία του Χρήστου Δέλλιου, έδρασε στην πόλη της Γευγελής και στα περίχωρά της και κατάφερε να αποτρέψει τη συνέχιση των δολοφονιών κατά των στελεχών του Ελληνισμού της περιοχής από μέρους του βουλγαρικού κομιτάτου. Έτσι ο Ελληνισμός της πόλης κατάφερε να διασωθεί έως ότου το ελληνικό κράτος απέστειλε προς βοήθεια της τοπικής άμυνας, έμπειρους και εκπαιδευμένους αξιωματικούς για την προάσπιση των ελληνικών πληθυσμών.

Ο Χρήστος Δέλλιος απεβίωσε το 1957 στην Κορυφή Ημαθίας.