Το Αρναούτκιοϊ ή Παπσού της επαρχίας Δέρκων (Arnavutköy) [Από το βιβλίο "Κοινότης Πλαγίων - Εν Παιονία Κιλκίς" του Θεόδωρου Π. Μποράκη (2022)]

Χάρτης τοῦ 1850, τῆς εὐρύτερης περιοχῆς βορειοδυτικὰ τῆς Κωνσταντινούπολης, ὅπου ἀποτυπώνονται τὰ ἑλληνικὰ χωριὰ Ἀρναούτκιοϊ (Arnaoyt Kevi) καὶ Μπογάζκιοϊ (Boghas Kevi). Ἡ φωτογραφία προέρχεται ἀπὸ τὴν τουρκικὴ ἱστοσελίδα arnavutkoyden.

Ἔρευνα - παρουσίαση: Θεόδωρος Π. Μποράκης 

Τὸ Ἀρναούτκιοϊ ἢ Παπτσοὺ τῆς Μητροπόλεως Δέρκων (Arnavutköy)

Τὸ χωριὸ Ἀρναούτκιοϊ βρίσκεται στὴν Ἀνατολικὴ Θράκη. Ἦταν ἑλληνικὸ χωριὸ ποὺ προϋπῆρχε ἀπὸ τὸν 19ο αἰώνα. Τὸ 1873 - 74 εἶχε πληθυσμὸ 106 οἰκογένειες ἢ 600 ἄτομα.[1] Κατὰ τὰ ἔτη 1910 - 1912 καταγράφηκαν στὸ χωριὸ 972 Ἕλληνες κάτοικοι καὶ κανένας Τοῦρκος.[2] Μὲ τὴ συνθήκη τῶν Σεβρῶν ποὺ ὑπογράφηκε στὶς 10 Αὐγούστου τοῦ 1920, τὸ Ἀρναούτκιοϊ δὲν παραχωρήθηκε στὴν Ἑλλάδα καὶ ἀπεῖχε περὶ τὰ 15 χιλιόμετρα ἀνατολικὰ ἀπὸ τὰ προσωρινὰ ἑλληνικὰ σύνορα. Ὑπῆρξε μὶα ἀπὸ τὶς 36 κοινότητες τῆς Μητροπόλεως Δέρκων ποὺ ὁ πληθυσμός της διώχθηκε στὴν Ἑλλάδα μὲ τὴ συνθήκη τῆς Λωζάνης τὸ 1923.[3]

Πρὸ τῆς ἀνταλλαγῆς πληθυσμῶν (1923 - 1924) ἀνῆκε στὴ Μητρόπολη Δέρκων. Οἱ κάτοικοι τοῦ χωριοῦ ἀσχολοῦνταν μὲ τὴ γεωργία, τὴν κτηνοτροφία, τὴ μελισσοκομία καὶ τὴν παραγωγὴ ξυλανθράκων (κάρβουνων). Τὰ προϊόντα ποὺ παρήγαγαν ἦταν: λινάρι, σιτάρι, σταφύλι κ.ἄ. Τὸ Ἀρναούτκιοϊ τῆς ἐπαρχίας Δέρκων δὲν πρέπει νὰ συγχέεται μὲ τὴ συνοικία τῆς Κωνσταντινούπολης, Ἀρναούτκιοϊ (Μέγα Ρέμα), τῆς περιοχῆς Μπεσίκτας ποὺ κατὰ τὴν ἀρχαιότητα ὀνομαζόταν Ἑστίαι[4] ἤ Ἀνάπλους, οὔτε μὲ τὸ χωριὸ Ἀρναούτκιοϊ τῆς περιοχῆς Ἀδριανουπόλεως.

Τὸ Ἀρναούτκιοϊ (Arnaout kevi σὲ χάρτη τοῦ 1850), (Arnautkioi σὲ χάρτη τοῦ 1890) εἶναι χωριὸ ποὺ βρίσκεται βορειοδυτικὰ τῆς Κωνσταντινούπολης καὶ εἶναι χτισμένο στὴ δυτικὴ ὄχθη τοῦ ποταμοῦ Βορβύση (Alibey), κοντὰ στὸ χωριὸ Βογάζκιοϊ. Ἀπέχει 25 χιλιόμετρα βορειοδυτικὰ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Βρίσκεται σὲ ὑψόμετρο 158 μέτρων, εἶναι χτισμένο βόρεια τοῦ δάσους Samlar μὲ γεωγραφικὸ στίγμα: 41°11'8"N, 28°44'21"E. Ἡ εὐρύτερη περιοχὴ σήμερα ὑπάγεται στὸν νομὸ Κωνσταντινουπόλεως, καὶ βρίσκεται στὸ βορειοδυτικὸ τμῆμα τῆς τουρκικῆς ἐπαρχίας Gaziosmanpasa.

Γιὰ τὸ Ἀρναούτκιοϊ ἀναγράφονται τὰ ἑξῆς στὸ περιοδικὸ «Θρακικά»:[5] «Ἀρναούτκιοϊ ἢ Παπτσού· οἱ κάτοικοι Παπτιανίτες.

---

[1] Ἄρης Τσοκώνας, «Μητρόπολις Δέρκων», ἐκδόσεις Ἱστὸς καὶ Ἱερὰ Μητρόπολις Δέρκων, Πόλη 2015.

[2] Περιοδικὸ «Θρακικά», σύγγραμα περιοδικὸν ἐκδιδόμενον ὑπὸ τοῦ ἐν Ἀθήναις «Θρακικοῦ Κέντρου», τόμος 19^ος, ἐν Ἀθήναις 1939». Θεματικὴ ἑνότητα: «Τὸ δέλτα τοῦ Βυζαντίου» τοῦ Μιλτιάδου Σαραντῆ.

[3] Περιοδικὸ «Θρακικά», σύγγραμα περιοδικὸν ἐκδιδόμενον ὑπὸ τοῦ ἐν Ἀθήναις «Θρακικοῦ Κέντρου», τόμος 23^ος, ἐν Ἀθήναις 1955. Θεματικὴ ἑνότητα: «Ὁ ἑλληνικὸς πληθυσμὸς κατὰ τὸ ἔτος 1911 εἰς τὰς περιοχὰς τοῦ Ὀθωμανικοῦ Κράτους ἀπὸ τὰς ὁποίας ἐξεδιώχθη διὰ τῆς Συνθήκης τῆς Λωζάνης τῷ 1923» τοῦ Μιλτιάδου Σαραντῆ. Στοιχεῖα γιὰ τὸν πληθυσμὸ τῆς Μητρόπολης Δέρκων (1911): Κοινότητες 36, Ἕλληνες κάτοικοι 25.937.

[4] Ἀχιλλέας Θ. Σαμοθράκης, «Λεξικὸν γεωγραφικὸν καὶ ἱστορικὸν τῆς Θράκης», Ἑταιρεία Θρακικῶν Μελετῶν, Ἀθήναι 1963 - «Ἑστίαι».

[5] Περιοδικὸ «Θρακικά», σύγγραμα περιοδικὸν ἐκδιδόμενον ὑπὸ τοῦ ἐν Ἀθήναις «Θρακικοῦ Κέντρου», τόμος 12^ος, ἐν Ἀθήναις 1939. Θεματικὴ ἑνότητα: «Ἀπὸ τὴν Ἀνατολικὴν Θράκην - Ἡ ἐπαρχία Δέρκων», σελ. 184 [8. Ἀρναούτκιοϊ] τοῦ Ἀθ. Γαϊτάνου - Γιαννιοῦ.  

Ἑλληνικὴ ἐκκλησία στὸ Ἀρναούτκιοϊ ποὺ οἱ Τοῦρκοι μετέτρεψαν σὲ τζαμί.

Πηγὴ φωτογραφίας: Ἱστοσελίδα 
http://www.taksimyapi.tc/portfolio/arnavutkoy-osmanli-camii

Μεσόγειον χωρίον ΝΑ καὶ πλησιέστατα πρὸς τὸ Ἁγιασματάκι, ἀπὸ τὸ ὁποῖον εἶναι καὶ μεγαλύτερον. Εἶχε ναὸν τοῦ Ἁγ. Ἀθανασίου, πανηγυρίζοντα τὴν 2^α Μαΐου, ὁπότε ἐγίνετο μὲ πλειοδοσίαν περίεργον ἡ δωρεὰν προσφορὰ λαδιοῦ πρὸς τὸν ναὸν ἀπὸ τοὺς κατοίκους! Κατὰ τὴν πανήγυρίν των ὅλοι ἐμαγείρευον ἀρνὶ ψητό. Καὶ τὸ χωρίον αὐτὸ εἶχεν ἐκδόσει χάρτινα «ἀντικαταστατικὰ» ἢ «παράδες τῆς ἐκκλησίας»[1] κατὰ τὰ δύο χρόνια τῆς τραγικῆς ζωῆς τῶν Κωνσταντινουπολιτῶν καὶ τῶν περιχώρων ἐπὶ ρωσοτουρκικοῦ πολέμου· ἀντίτυπον ἀξίας 20 παράδων, κατέχει ἡ συλλογὴ τοῦ Μουσείου Μπενάκη.

Τὸ 1884 εἶχεν 130 οἰκογενείας· τὸ μικρὸν μικτὸν σχολεῖον του εἶχε 50 παιδιὰ μὲ διδάσκαλον, ἀντὶ 30 λίρες Τουρκίας ἐτησίως, προερχομένων ἀπὸ τὰ κοινοτικὰ κτήματα. Τὸ 1909 - 1911 εἶχε περὶ τὰς 160 οἰκογενείας ὀρθοδόξων, ποὺ συνετήρουν εἰς διώροφον οἴκημα σχολεῖον τριτάξιον δημοτικόν, ἀλλ’ ἀκατάρτιστον.

Οἱ κάτοικοί του περιληφθέντες εἰς τὴν ἀνταλλαγήν, προσέφυγον τὸ 1924 εἰς τὴν Ἑλλάδα, ἐγκατασταθέντες ἄλλοι εἰς τοὺς Δώδεκα Ἀποστόλους τῆς ὑποδιοικήσεως Κιλκὶς τῆς Μακεδονίας καὶ ἄλλοι εἰς τὴν Χαλκιδικήν, εἰς τὸ Ἀκιντζιλὰρ καὶ Καρασινάν, ζῶντες μαζὶ μὲ ἐντοπίους ἀκτήμονας».

Χάρτης μὲ τὴν εὐρύτερη περιοχὴ τῆς Μητροπόλεως Δέρκων. Πηγή: Βιβλίο Μητρόπολις Δέρκων.

Ἀνακαίνιση τῆς ἐκκλησίας - Ὁ Ἄρης Τσοκώνας[2] σημειώνει: «Μὲ τὴν προτροπὴ καὶ φροντίδα τῆς Μητρόπολης Δέρκων ἡ ἐκκλησία (Ἱ. Ν. Ἁγίου Ἀθανασίου) τοῦ χωριοῦ ἀνεγέρθηκε ἀπὸ τὰ θεμέλιά της. Ἡ οἰκοδομὴ ἄρχισε τὸ 1886 καὶ ἀποπερατώθηκε μόλις τὸ 1895. Στὶς 19 Αὐγούστου ἔγιναν τὰ ἐγκαίνια τοῦ ναοῦ «…τελεταρχοῦντος τοῦ Μητροπολίτου Δέρκων κ. Καλλινίκου, συλλειτουργούντων τῶν ἱερέων πάντων τῶν πέριξ χωρίων, ὅθεν θρόοι συνέρρευσαν οἱ κάτοικοι, ὑπερβάντες τὰς τρεῖς χιλιάδας. Τὸ δὲ προϊὸν τῶν δίσκων τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἀνῆλθεν εἰς 100 περίπου λίρας, ὅπερ σπουδαιότατον διὰ τὰ πτωχὰ ἐκεῖ χωρία».

Ἡ ἐκκλησία τῆς ὁδοῦ Necip Fazil, στὸ Ἀρναούτκιοϊ, ἔχει μετατραπεῖ ἀπὸ τὸ 1991 σὲ τζαμί (Osmanli camii). Ἔξω ἀπὸ τὸ τζαμὶ ὑπάρχει μία πινακίδα στὴν τουρκικὴ γλώσσα ποὺ ἀναγράφει: «…ὁ ναὸς ἐκτιμᾶται πὼς χτίστηκε τὸ 1595».

---

[1] [Κατὰ τὸ 1877, εἰς τὴν μεγάλην ἔλλειψιν ἀργυροῦ καὶ χαλκοῦ... πολλαὶ θρακικαὶ κοινότητες, ἐξέδωκαν χάρτινον «ἀντικαταστατικὸν» νόμισμα ἢ «παράδες τῆς ἐκκλησίας» ἀξίας 5 - 40 παράδων, ποὺ εἶχε δικαίωμα κυκλοφορίας μόνον ἐντὸς τοῦ ναοῦ. Ἀντίτυπα παράδων τῶν ἐκκλησιῶν θρακικῶν χωριῶν κατέχει τὸ Μουσεῖον Μπενάκη Ἀθηνῶν. Τὰ ἐκ χαρτονίου λεπτοῦ αὐτὰ ἀναπληρωτικὰ νομίσματα δὲν εἶναι χαρτονομίσματα (καϊμέδες) οὔτε κέρματα, ἐφόσον ἡ λέξις ἐξυπακούσει μέταλλον, ὁ λαὸς τὰ ἔλεγε «παράδες τῆς ἐκκλησίας». Ἡ νομισματολογία ὀνομάζει «σύμβολα» τὰ ἀνταλλασσόμενα μὲ νόμισμα· ἀλλ’ αὐτὲς δὲν ἀντηλλάσσοντο, ἐξεπροσώπουν αὐτὸ τὸ νόμισμα...] Περιοδικὸ «Θρακικά», τ.12^ος. Θεματικὴ ἑνότητα: «Ἀπὸ τὴν Ἀνατολικὴν Θράκην - Ἡ ἐπαρχία Δέρκων» τοῦ Ἀθ. Γαϊτάνου - Γιαννιοῦ, σελ. 172.

[2] Ἄρης Τσοκώνας, «Μητρόπολις Δέρκων», ἐκδόσεις Ἱστὸς καὶ Ἱερὰ Μητρόπολις Δέρκων, Πόλη 2015.

Κατάσταση ἀρχηγῶν καὶ μελῶν, κλάδων τῆς οἰκογένειας Τοπουζάκη, ἀπὸ τὸ Ἀρναούτκιοϊ. Οἱ περισσότεροι ἐγκαταστάθηκαν κατὰ τὴν ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν (1923 - 1924) στὸ χωριὸ Αγ. Διονύσιος Χαλκιδικῆς. Πηγή: «Ὀνομαστικὸ εὐρετήριο ἀγροτῶν προσφύγων» τῆς Ἐπιτροπῆς Ἀποκαταστάσεως Προσφύγων, Ἀθήνα, 1928.

Διωγμοὶ - Σύμφωνα μὲ τὸ βιβλίο «Θράκη»:[1] «Ἀπὸ 50 - 70 μαθητὲς φοιτοῦσαν (στὰ τέλη τοῦ 19^ου αἰώνα) σὲ καθένα ἀπὸ τὰ σχολεῖα τοῦ Ἀκαλάνη, τοῦ Ἀμπαρλῆ, τοῦ Ἀρναούτκιοϊ καὶ τοῦ Βελιγραδίου». Στὸ ἴδιο βιβλίο ἀναφέρεται ὅτι «...μικρὸς ἀριθμὸς Ἑλλήνων διαβιοῦσε στὶς ἀρχὲς τῆς δεύτερης δεκαετίας τοῦ 20^οῦ  αἰώνα στὰ χωριὰ Ἁη Πάς, Ἁη Γιώργης, Ἀκαλάνι, Ἀμπαρλή, Ἀρναούτκιοϊ, Γαλατάρια, Γενὴ Μαχαλὲ καὶ Γρύπες».

Στὸ βιβλίο «Μαύρη Βίβλος Διωγμῶν καὶ Μαρτυρίων τοῦ ἐν Τουρκίᾳ Ἑλληνισμοῦ, 1914 - 1918»[2] ἀναφέρονται τὰ ἑξῆς σχετικὰ μὲ τὸ χωριὸ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ Πολέμου: «Εἰς τὸ χωρίον Ἀρναούτκιοϊ ἐπεκράτησε πλήρης τρομοκρατία. Ὁ Σωτήριος Ράλλης, ὁ Παναγιώτης Γεωργίου καὶ ὁ Θεοδόσιος Ἀλεξάνδρου τὴν 11^η Μαΐου μεταβά-ντες εἰς τὸ δάσος τοῦ χωρίου πρὸς κατασκευὴν ἀνθράκων ὑπέστησαν ἐπίθεσιν ἐνόπλων Τούρκων· καὶ ὁ μὲν πρῶτος κατὰ τὴν γενομένην νεκροψίαν ἐφονεύθη διὰ ξιφολόγχης, θραυσθέντος καὶ τοῦ κρανίου αὐτοῦ, ὁ δεύτερος ἐπυροβολήθη ἐκ τῶν ὄπισθεν καὶ ἐκτυπήθη διὰ μαχαίρας εἰς τὸν λαιμόν, ἀπὸ τοῦ σώματος δὲ αὐτοῦ ἐξήχθησαν τέσσαρα κυβερνητικὰ φυσίγγια, ἀπὸ δὲ τοῦ νεκροῦ τοῦ Θεοδοσίου ἐξήχθησαν τρεῖς σφαῖραι.

Ἐν τῷ αὐτῷ χωρίῳ ἐν διαστήματι δύο ἐβδομάδων ἐφονεύθησαν 14 οἰκογενειάρχαι.

Ὁ Χαρίτων Ἐμμανουήλ τῇ 28 Ἰουνίου 1914 μεταβᾶς ἴνα ξυλευθῇ ἀπὸ τοῦ κοινοτικοῦ δάσους παρὰ τὸ ὀθωμανικὸν χωρίον Σαμλὰρ ἐτραυματίσθη διὰ πυροβολισμοῦ ὑπὸ τριῶν ὁπλισμένων Τούρκων, ἐκ τῶν ὁποίων δύο στρατιῶται καὶ εἷς χωροφύλαξ».

Ἡ χήρα Ἀναστασία Κουτουλάκη - Μουτσάκη μὲ τὰ παιδιὰ της Δημητρὸ καὶ Βασιλειώ. Ἦρθε στὰ Πλάγια ἀπὸ τὸ Ἀρναούτκιοϊ μὲ τὴν ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν τὸ 1924. Ὁ σύζυγός της σκοτώθηκε στὴν Τουρκία. Ἀπὸ τὸ ἀρχεῖο τῆς κ. Βάσως Ν. Ἀγόρατζη.

Ἐγκατάσταση στὴν Ἑλλάδα - Κατὰ τὴν ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν (1923 - 1924) οἱ Ἕλληνες κάτοικοι τοῦ Ἀρναούτκιοϊ ἀναγκάστηκαν νὰ ἐγκαταλείψουν τὸ χωριό. Ἀπὸ τὶς οἰκογένειες ποὺ ἀφίχθηκαν στὴν Ἑλλάδα: τὸ 50,8% τῶν οἰκογενειῶν ἐγκαταστάθηκαν στὸ χωριὸ Ἅγιος Διονύσιος (Διονυσίου) τῆς Χαλκιδικῆς. Τὸ 28,3% τῶν οἰκογενειῶν ἐγκαταστάθηκαν στὸ χωριὸ Ἅγιοι Ἀπόστολοι (Πέλλα) Πέλλας. Το 11,8% τῶν οἰκογενειῶν ἐγκαταστάθηκαν στὸ χωριὸ Καρασινὰν (Πλάγια) Παιονίας Κιλκίς. Τὸ ὑπόλοιπο 9,1% τῶν οἰκογενειῶν ἐγκαταστάθηκαν στὰ χωριὰ Νικηφόρο Δράμας, Μυροβλήτη Δράμας, Φιλώτας Φλωρίνης, Πρόχωμα Θεσσαλονίκης, Νέα Ραιδεστὸς Θεσσαλονίκης, Γέφυρα Θεσσαλονίκης, Κασκάρκα (Καλοχώρι) Θεσσαλονίκης, Ροδό-κηπος Χαλκιδικῆς, Κοπανὸς Ἠμαθίας, Γουμένισσα Κιλκὶς καὶ Νέα Πέλλα Πέλλας.[3]

---

[1] Κωνσταντῖνος Α. Βακαλόπουλος, «Θράκη», ἐκδόσεις Ἀφοὶ Κυριακίδη, 1993.

[2] Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, «Μαύρη Βίβλος Διωγμῶν καὶ Μαρτυρίων τοῦ ἐν Τουρκίᾳ Ἑλληνισμοῦ, 1914 - 1918», 1919, ἑνότητα «Διωγμοὶ καὶ μαρτύρια τοῦ ἐν Θράκῃ ὁμογενοῦς πληθυσμοῦ» στὸ κεφάλαιο Η΄ «Ἐπαρχία Δέρκων», σελ.50.

[3] Τὰ στοιχεῖα τῶν τόπων ἐγκατάστασης τῶν προσφύγων εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἔρευνας τῆς ἱστοσελίδας «Στὰ Πλάγια Παιονίας» http://plagia-paionias.blogspot.com, (Φεβρουάριος 2020) ὕστερα ἀπὸ ἀνάλυση τοῦ «Ὀνομαστικοῦ εὑρετηρίου ἀγροτῶν προσφύγων» τῆς Ἐπιτροπῆς Ἀποκαταστάσεως Προσφύγων, Ἀθήνα 1928, ποὺ περιλαμβάνει ὀνομαστικοὺς καταλόγους προσφύγων μὲ ἀναγραφὴ τοῦ τόπου καταγωγῆς τους καὶ τοῦ τόπου ἐγκατάστασής τους στὴν Ἑλλάδα. Στὴν ἔρευνα τῆς ἱστοσελίδας, καταμετρῶνται οἱ ἀρχηγοὶ τῶν οικογενειῶν τῶν προσφύγων καὶ ὄχι τὰ μέλη τῶν οἰκογενειῶν ἢ οἱ κληρονόμοι τους. Κατὰ τὴν ἐπεξεργασία τῶν στοιχείων βρέθηκε νὰ ἔχουν γίνει διπλοεγγραφὲς στοὺς ἀριθμοὺς δηλώσεων τῶν προσφύγων καὶ παραλείψεις ἐγγραφῶν προσφύγων.

Ἀρναούτκιοϊ - Ἀλησμόνητη πατρίδα Πλαγιωτῶν - Στὴν ἐπίσημη ἀπογραφὴ προσφύγων ποὺ ἔγινε τὸν Ἀπρίλιο 1923, στὸ Καρασινὰν (Πλάγια) εἶχαν καταγραφεῖ 374 Ἕλληνες πρόσφυγες (191 ἄνδρες καὶ 183 γυναῖκες) (πιθανότατα ἦταν οἱ πρόσφυγες μὲ καταγωγὴ τὴν Ἀρτάκη, τὴ Μισόπολη καὶ ἄλλες περιοχές.

Μετὰ τὴν ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν τὸ 1924, ὁ πληθυσμὸς στὸ Καρασινὰν (Πλάγια), μαζὶ μὲ τοὺς Μπογαζιῶτες καὶ τοὺς Ἀρναουτκιῶτες, ἀριθμοῦσε 779 κατοίκους (190 προσφυγικὲς οἰκογένειες), σύμφωνα μὲ τὴν Ἐπιτροπὴ Ἀποκαταστάσεως Προσφύγων.

Ἀπὸ τὴν ἐπεξεργασία τῶν στοιχείων ποὺ βρέθηκαν καταχωρημένα στὸ «Ὀνομαστικὸν εὑρετήριον ἀγροτῶν προσφύγων» ποὺ ἐκδόθηκε τὸ 1928 ἀπὸ τὴν Ἐπιτροπὴ Ἀποκαταστάσεως Προσφύγων καὶ ἀφορᾶ τὶς ἀγροτικὲς ἀποζημιώσεις τῶν προσφύγων ποὺ ἐγκαταστάθηκαν στὴν Ἑλλάδα, προκύπτουν τὰ παρακάτω σχετικὰ μὲ τοὺς τόπους καταγωγῆς τῶν προσφύγων ποὺ πρωτοίδρυσαν τὰ Πλάγια: Εἶναι καταχωρημένες 170 ἀγροτικὲς οἰκογένειες προσφύγων, σύμφωνα μὲ τὰ στοιχεῖα τῶν ἀρχηγῶν τῶν οἰκογενειῶν.

Ἀπὸ τὸ σύνολο τῶν καταγραμμένων ἀγροτικῶν οἰκογενειῶν ποὺ ἐγκαταστάθηκαν στὸ Καρασινάν, περίπου τὸ 12% τῶν οἰκογενειῶν κατάγονταν ἀπὸ τὸ Ἀρναούτκιοϊ τῆς ἐπαρχίας Δέρκων τῆς Κωνσταντινούπολης.

Ἐνδεικτικά, ἀπὸ τὸ Ἀρναούτκιοϊ κατάγονται οἱ Πλαγιώτικες οἰκογένειες: Ἀνθάκη, Βουτσάκη, Γκιούρνταλη, Δερλαμπάκη, Καράνταγλη, Μουκατατζάκη, Παπαδόπουλου κ.α.

Στὴ φωτογραφία εἰκονίζονται Πλαγιώτισσες στὸν δρόμο μεταξὺ ἐκκλησίας καὶ γραφείου τῆς κοινότητας (τὸ κτήριο τῆς κοινότητας Πλαγίων εἶναι τὸ δεύτερο ἀπὸ ἀριστερά) σὲ βάφτιση στὶς 21 Ἰουλίου 1956. Στὸ κέντρο τῆς φωτογραφίας, μὲ τὰ μαύρα καὶ τὸ παιδὶ στὴν ἀγκαλιά, εἶναι ἡ Ζωὴ Καράνταγλη, ἡ «Παπσανή», ἀπὸ τὸ Παπσοὺ (Ἀρναούτκιοϊ), ἡ μαμὴ τοῦ χωριοῦ μας. Ἡ φωτογραφία ἔχει ληφθεῖ ἀπὸ τὸν φωτογράφο Ἰορδάνη Χατζημήτσου ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη καὶ προήλθε ἀπὸ τὸ ἀρχεῖο τῆς κ. Βούλας Ἰντζὲ - Πασατσιφλικιώτη.

Δημώδη ἄσματα - «Κάτω στὸ ρορορορὸρ καὶ ’ς τὸ Βελιγράδι».[1] Τὸ ἄσμα τραγουδιόταν στὸ Ἀρναούτκιοι Δέρκων καθὼς καὶ στὰ χωριὰ Μπογάζκιοϊ, Ἁγιασματάκι, Ἰμβροχώρι, Βελιγράδι καὶ Πύργο. Χορὸς κασάπικος. Ὑπαγόρευση: Σουλτάνα Χ’’ Νικολάου.

 

Κάτω ’ς τὸ ρορορορὸρ καὶ ’ς τὸ Βελιγράδι

’σέρνανε οἱ ἔμμορφαις τὸν χορὸ γαϊτάνι.

Γιόκ, γιόκ, γιόκ, γιόκ, σεντὲν πασκά, γιάριμ, γιόκ.[2]

Ἤτανε καὶ μιὰ ἔμμορφη ποὺ λάμπει σὰν φεγγάρι

λάμπουν καὶ τὰ ματάκια της σὰν τὰ μαργαριτάρια

Γιόκ, γιόκ κ.λπ.

-Δέρνομαι, σκοτώνομαι νὰ σὲ πάρω θέλω.

-Κι ἂν δαρθῆς και σκοτωθῆς πάλι δὲν σὲ πέρνω.

Γιόκ, γιόκ κ.λπ.

-Δέρνομαι, σκοτώνομαι νὰ σὲ πάρω θέλω.

-Κι ἂν δαρθῆς καὶ σκοτωθῆς πάλι δὲν σὲ θέλω.

Γιόκ, γιόκ κ.λπ.

-Ἰμπρισίμι[3] γένομαι, ’ς τὸ τσαρσὶ πηγαίνω.

-Πέντε ἰπεκτζῆ ὀλούρουμ[4] ἔρχομαι σὲ πέρνω.

Γιόκ, γιόκ κ.λπ.

-Δέρνομαι, σκοτώνομαι νὰ σὲ πάρω θέλω.

-Κι ἂν δαρθῆς καὶ σκοτωθῆς πάλι δὲν σὲ θέλω.

Γιόκ, γιόκ κ.λπ.

-Μπαρπουνάκι γένομαι, ’ς τὸ γιαλὸ πηγαίνω.

-Πέντε μπαλουκτζὶ ὀλούρουμ[5] ἔρχομαι σὲ πέρνω.

Γιόκ, γιόκ κ.λπ.

-Ὀρνιθίτσα γίνομαι ’ς τὸ κουμάσι[6] μπαίνω.

-Πέντε πὶρ Χορὸζ[7] ὀλούρουμ ἔρχομαι σὲ πέρνω.

Γιόκ, γιόκ κ.λπ.

-Χορταράκι γίνομαι ’ς τὸ βουνὸ φυτρώνω.

-Πέντε πὶρ Κουζοῦ[8] ὀλούρουμ ἔρχομαι σὲ τρώγω.

Γιόκ, γιόκ κ.λπ.

 

Ἡ ἔρευνα γιὰ τὸ Ἀρναούτκιοϊ δημοσιεύτηκε στὸ περιοδικὸ ΕΝΔΟΧΩΡΑ τχ.121 τὸν Σεπτέμβριο 2021 μὲ τίτλο: «Θοδωρὴς Π. Μποράκης - Τὸ Ἀρναούτκιοϊ ἢ Παπτσοὺ τῆς Μητρ. Δέρκων στὴν Ἀνατολικὴ Θράκη».

---

[1] Γεώργιος Δ. Παχτίκος, «260 Δημώδη ἑλληνικὰ ἄσματα - Ἀπὸ τοῦ στόματος τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ», «Θράκη», Ἀθήνα 1905.

[2] Τουρκικὲς λέξεις «…δὲν ὑπάρχει, δὲν ὑπάρχει ἀγάπη μου, ἀπὸ σένα ἄλλη δὲν ὑπάρχει.»

[3] Μεταξωτὴ κλωστή.

[4] Κι ἐγώ μεταξὰς γίνομαι.

[5] Κι ἐγὼ ψαρὰς γίνομαι.

[6] Κοτέτσι.

[7] Κι ἐγὼ πετεινὸς γίνομαι.

[8] Κι ἐγὼ πρόβατο γίνομαι.

Διαβάστε στὴ δ/νση https://plagia-paionias.blogspot.com/2021/11/arnavutkoy.html ὁλόκληρη τὴν ἔρευνα τοῦ Θοδωρῆ Π. Μποράκη γιὰ τὸ Ἀρναούτκιοϊ ποὺ δημοσιεύτηκε στὸ περιοδικὸ Ἐνδοχώρα τχ.121 τὸν Σεπτέμβριο 2021.

Τὸ βιβλίο "Κοινότης Πλαγίων - Ἐν Παιονία Κιλκὶς" τοῦ Θεόδωρου Π. Μποράκη ποὺ κυκλοφόρησε τὸν Ἰανουάριο 2022 σὲ ψηφιακὴ μορφή, διατίθεται δωρεάν. Γιὰ πληροφορίες διαβάστε στὴ δ/νση:

http://plagia-paionias.blogspot.com/2022/01/blog-post.html

Σημείωση: Τὰ κείμενα μὲ μπλὲ χρωματισμὸ προστέθηκαν μεταγενέστερα καὶ δὲν περιλαμβάνονται στὴν ὕλη τοῦ βιβλίου.