Ειδομένη - Μακεδονομάχος Εμμανουήλ Κατσίγαρης. Φωτογραφία από το αρχείο του κ. Μιχάλη Κατσιγαράκη (Απρίλιος 2019).
Έρευνα - παρουσίαση: Θεόδωρος Π. Μποράκης
Η προτομή βρίσκεται στην πλατεία του χωριού, μπροστά στο σχολείο. Στη βάση της προτομής αναγράφεται: «Μακεδονομάχος Κατσίγαρης Εμμανουήλ 20-4-1908».
Δείτε την σχετική με την προτομή ανάρτηση-συνεισφορά μου στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων:
Στην ιστοσελίδα της Παγκρήτιας Αδελφότητας Μακεδονίας αναφέρονται σχετικά με τον ήρωα: Εμμανουήλ Κατσίγαρης- Καραμανώλης: Αρχηγός Μακεδονικού Αγώνα. Φονεύθηκε στον Όλυμπο στις 20-4-1908. Από το Νίπος Αποκορώνου Χανίων. Αριθμός Ανδρών 75. Έδρασε στη Δυτική Μακεδονία, 1905-1908.
Ο καπετάν Κατσίγαρης σχετίστηκε με την ευρύτερη περιοχή της Γευγελής, εκτός άλλων δράσεων, και με την υπόθεση της προστασίας της Γευγελιώτισσας δασκάλας Αικατερίνης Χατζηγεωργίου που κινδύνευε από τους Βούλγαρους κομιτατζήδες λόγω της εθνικής της δράσης (το μνημείο της βρίσκεται στην Ειδομένη). Παρακάτω διαβάστε την επιστολή που καθορίζει την αποστολή του Μανώλη Κατσίγαρη:
Στην ιστοσελίδα ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ στην ενότητα για την δασκάλα Αικατερίνη Χατζηγεωργίου αναφέρονται τα παρακάτω για το έτος 1903:
Στην ιστοσελίδα ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ στην ενότητα για την δασκάλα Αικατερίνη Χατζηγεωργίου αναφέρονται τα παρακάτω για το έτος 1903:
«Με επιστολή που απέστειλε το Ελληνικό Κομιτάτο στον Κρητικό αξιωματικό Καπετάν Μανώλη Κατσίγαρη [4], του οποίο το αντάρτικο Σώμα δρούσε στην περιοχή απ’ τους Ευζώνους ως το Βαλάντοβο κι απ’ την Δοϊράνη ως την Στρώμνιτσα του ανέθεσε την ευθύνη της εγκαταστάσεως και της ασφάλειας της Χατζηγεωργίου κι ένα μικρό Ελληνικό σώμα ανταρτών την εγκατέστησε στο χωριό Γκριτσιστσ.
Η επιστολή του Κομιτάτου γράφει: «Καπετάν Μανώλη, Θα προσφέρης μεγάλην υπηρεσίαν εις τον αγώνα μας, αν προστατεύσης την διδασκάλισσαν Αικατερίνην Χατζηγεωργίου, η οποία υπηρετεί εις την Μπογδάντσα. Οι εχθροί μας την έχουν οριστικώς προγράψει, αν μείνει εκεί, και θα χάσωμεν πολυτιμωτάτην δια την Πατρίδα ύπαρξην. Συνώδευσέ την λοιπόν μέχρι της Γρίτσιστας με τα παληκάρια σου, όταν μεταβής εκεί. Εις την Αικατερίνην εγράψαμεν να σας ακολουθήση με πάσαν εμπιστοσύνην». Ο Κατσίγαρης ακολούθησε πιστά την εντολή του Ελληνικού Κομιτάτου και συνόδευσε την Χατζηγεωργίου στην Γρίτσιστα, που σήμερα ονομάζεται Κράλιεβο Σέλο, ένα Ελληνοχώρι, ψηλά στις όχθες του Αξιού ποταμού, εκεί που ο ποταμός του Βαλάντοβου χύνει τα νερά του στον Αξιό».
Στην ιστοσελίδα Σύνδεσμος 71: Τα σώματα Μαζαράκη και Σπυρομήλιου έφτασαν στις 30 Απριλίου στη Μονή Αγίου Ιωάννη Προδρόμου στον Αλιάκμονα, όπου ξεκαθάρισαν την περιοχή από Βούλγαρους ανθρακεργάτες, μυλωνάδες και ξυλοκόπους που δρούσαν ως πληροφοριοδότες και εξασφάλισαν απόλυτα τις επικοινωνίες των ελληνικών σωμάτων με την ελεύθερη Ελλάδα. Στις 3 Μαΐου έφθασαν στο Άνω Σέλι, άρχισαν την οργάνωση της περιοχής, και ενώθηκαν με το μικρό σώμα του Εμμανουήλ Κατσίγαρη, που βρισκόταν στην περιοχή από την προηγούμενη χρονιά, καθώς και το μικρό σώμα Γιοβάνη. Ταυτόχρονα τα σώματα Σπυρομήλιου και Κατσίγαρη κινήθηκαν προς το Μπάχοβο (Πρόμαχοι), για την περιοχή δηλαδή του προορισμού τους. Όμως οι οπαδοί της ρουμανικής προπαγάνδας ειδοποίησαν τις βουλγαρικές συμμορίες της περιοχής για το δρομολόγιο του σώματος και στη συμπλοκή που ακολούθησε τραυματίσθηκε σοβαρά στο πόδι ο Υπομοίραρχος Σπυρομήλιος, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε προσβολή από τουρκικά αποσπάσματα.
Στην ιστοσελίδα Ελληνικό Ημερολόγιο: 5 Μαΐου 1905 - Τα αντάρτικα σώματα του Υπολοχαγού Κωνσταντίνου Μαζαράκη και του Οπλαρχηγού Εμμανουήλ Κατσίγαρη δέχονται επίθεση από τουρκικό τάγμα στα Καλύβια Πέλλας, αλλά κατορθώνουν μετά από σκληρή ολοήμερη μάχη να απαγκιστρωθούν και να διαφύγουν.
Τραγούδι για τον θάνατο του καπεταν Κατσίγαρη που βρέθηκε στην ιστοσελίδα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ.
«Μαύρο πουλί εκάθισεν εις το Νεκροταφείο/ και κελαηδεί λυπητερά και παραπονεμένα./ Μανόλη μου Κατσίγαρη άξιο μου παλληκάρι/ η μαύρη γης σε χαίρεται εις τη Μακεδονία/ Κλαίει σε ο Νίππος κλαίει σε κι η επαρχία όλη./ Για σένα είναι τα βουνά τ’ Αποκορώνου μαύρα,/ για σένα είν’ η ταραχή για σένα η αντάρα».
Πληροφορίες για τον Μακεδονομάχο Εμμανουήλ Κατσίγαρη μπορείτε να βρείτε και στην ιστοσελίδα:
Το ηρωικό σώμα του καπεταν Κατσίγαρη στη Μακεδονία. Από το ιστολoγιο του κ. Μιχάλη Κατσιγαράκη.
