Προτομή Μακεδονομάχου - Ανθλγού Πεζικού Φραγκόπουλου Σπυρίδωνα (Ζόγρα) στη Γρίβα





Γρίβα Παιονίας. Ο Μακεδονομάχος Φραγκόπουλος Σπυρίδωνας. Φωτογραφίες: Θοδωρής Π. Μποράκης (Αύγουστος 2022).


Η προτομή βρίσκεται στο χώρο του κοινοτικού γραφείου του χωριού και έχει υποστεί φθορές από βανδαλισμό (όπως φαίνεται στη φωτογραφία του 2022) από ανθρώπινη επέμβαση. Η προτομή είχε καταστραφεί στις 15 Αυγούστου 1986 από αγνώστους. Στη βάση της αναγράφονται: «Μακεδονομάχος Φραγγόπουλος Σπυρ. 18-7-1907» Η ημερομηνία έχει αναγραφεί εσφαλμένα αντί της ορθής 17/5/1905.



Άποψη του χώρου (Κοινοτικό γραφείο Γρίβας) που βρίσκεται τοποθετημένη η προτομή. Φωτογραφία: Θοδωρής Π. Μποράκης (Αύγουστος 2022).






Ήταν γιός του Ζακύνθιου Διακαστικού Θεόφιλου Φραγκόπουλου (1835-1912) και της Κυριακούλας Γιαννηκώστα (1844-1910), κόρης του οπλαρχηγού και συμπολεμιστή τού Μακρυγιάννη, Γιάννη-Κώστα (Σιάμου) από το Κράψι της Ηπείρου.

Ο πατέρας του υπήρξε συνεργάτης του Κ. Λομβάρδου και ένθερμος υποστηρικτής της Ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα ως αρθρογράφος της εφημερίδας “Η φωνή του Έλληνος”.

Ο Σπυρίδων εισάγεται στη Σχολή Ευελπίδων το 1894 και αποφοιτώντας στις 10-11-1897 ως ανθυπολοχαγός και τοποθετείται στο Πεζικό.

Την άνοιξη του 1905, λίγους μήνες μετά το θάνατο του Παύλου Μελά (Οκτώβριος 1904) ο 29χρονος Σπυρίδων συμμετείχε σε μια μεγαλεπήβολη, αλλά ίσως και παράτολμη, ενέργεια του επιτελείου: μια αποστολή ένστολου στρατιωτικού σώματος σε Οθωμανικό έδαφος, δηλαδή σε ξένη χώρα, του οποίου ηγούντο δύο Έλληνες αξιωματικοί. Αρχηγός ήταν ο 49χρονος λοχαγός Μιχαήλ Μωραΐτης και υπαρχηγός ο υπολοχαγός Σπυρίδων Φραγκόπουλος. Η ενέργεια αυτή εντασσόταν σε ένα γενικότερο σχέδιο για μια ευρύτερη ενιαία επιχείρηση πολλών στρατιωτικών ομάδων (σώματα Μαζαράκη και Σπηρομήλιου). Αρχικός στόχος του σώματος Μωραΐτη ήταν να αναπτερώσει το ηθικό των ελληνικών χωριών και να απωθήσει Βούλγαρους αντάρτες που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή της νοτιοδυτικής Μακεδονίας.

Το σώμα Μωραΐτη αποβιβάστηκε τη νύχτα της 19ης Απριλίου στις ακτές του Θερμαϊκού και εκτέλεσε με επιτυχία το πρώτο μέρος του σχεδίου, απωθώντας τους Βουλγάρους και φτάνοντας ως τα Γιαννιτσά. Κατά μία εκδοχή, οι επιτυχίες του ελληνικού αγήματος είχαν ανησυχήσει τους Βουλγάρους που δεν άργησαν να ενημερώσουν σχετικά τους Τούρκους, οι οποίοι έστησαν ενέδρα και εξόντωσαν αυτό το μικρό ελληνικό εκστρατευτικό σώμα. Το πιθανότερο είναι ότι οι Έλληνες στρατιωτικοί αιφνιδιάστηκαν από τον εχθρό που τους περικύκλωσε αθόρυβα τη νύχτα.
Ήταν 17 Μαΐου 1905 στην χαράδρα Γκαντάσι στο νότιο Πάικο κοντά στα Λειβάδια, του καζά των Γιαννιτσών.

Σε έντυπα με προσωπογραφίες των «εν Μακεδονία πεσόντων», που βρίσκονται στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη, ο Σπυρίδων Φραγκόπουλος εμφανίζεται ως μία από τις κεντρικές φυσιογνωμίες και σε μία συνολική σύνθεση με τίτλο «Πάνθεον ηρώων» παρουσιάζεται ως ιεραρχικά τρίτος της τάξει, μετά τον Παύλο Μελά και τον Μιχαήλ Μωραΐτης.

Η τάξη του 2012, των αποφοίτων της Σχολής Ευελπίδων, έφερε τιμητικά το όνομά του.

Πηγή: Χρήστος Αθ. Κόιος - ιστοσελίδα "η εφημερίδα της Γρίβας".

# # #

Δείτε την σχετική με το μνημείο ανάρτηση - συνεισφορά μου, στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων: