Παρεκκλήσι Ζωοδόχου Πηγής
(Δογάνης Παιονίας - Ιούλιος 2019)
Πηγή φωτογραφίας: Θοδωρής Π. Μποράκης.
Εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής στο εσωτερικό του παρεκκλησίου (Ιούλιος 2019)
Πηγή φωτογραφίας: Θοδωρής Π. Μποράκης.
Απόσπασμα από το βιβλίο "Κοινότης Πλαγίων εν Παιονία Κιλκίς" - Θεόδωρος Π. Μποράκης - 2022:
Στὸ ἁγίασμα τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς στὴ Δογάνη
Κατὰ τὴ δεκαετία τοῦ 1960, οἱ Πλαγιῶτες, τὴ μέρα τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, κατηφόριζαν ἀπὸ τὸ «πατέκι», δηλαδὴ τὸ μονοπάτι στὴ μεγάλη στροφὴ τοῦ κεντρικοῦ δρόμου, στὴν περιοχὴ τῆς «βόλτας», γιὰ νὰ βρεθοῦν στὸν οἰκισμὸ Δογάνη καὶ στὸ μικρὸ παρεκκλήσι μὲ τὸ ἁγίασμα τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς. Τὴ μέρα ἐκείνη, στὰ δύο καφενεῖα τοῦ οἰκισμοῦ -τοῦ Παντελῆ Φερτάκη καὶ τοῦ Διαμαντῆ Χαραλαμπάκη- μαζεύονταν κόσμος ἀπὸ τὰ γύρω χωριά, οἱ πιὸ πολλοὶ Εἰδομενιῶτες, Πλαγιῶτες, Χαμηλιῶτες καὶ κάποιοι Φανιῶτες. Στὸ καφενεῖο τοῦ Φερτάκη ἔρχονταν κι ὀργανοπαῖκτες. Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ἐπισκέπτες κάθονταν στὰ καφενεῖα, ἄλλες παρέες ἔστρωναν καταγῆς τοὺς μεζέδες τους, κάτω ἀπὸ τὰ πλατάνια τῆς περιοχῆς τοῦ ἁγιάσματος κι οἱ πιτσιρικάδες ἀναμετροῦνταν σὲ ὁμάδες, κατὰ χωριό, στὸ ποδόσφαιρο. Ἔκαναν γήπεδό τους «τὸν ἄμμο», κάτω ἀπὸ τὸν οἰκισμὸ Δογάνη. «Ὁ ἄμμος» ἦταν ἡ κοίτη τοῦ ρέματος ποὺ ἦταν ξερὸ τέτοια ἐποχὴ κι εἶχε μεγάλο πλάτος στὴν περιοχὴ ἐκείνη.
Ο οικισμός Δογάνης - Η παλιά του ονομασία ήταν Σλώπνιτσα ή Σλοπ. Την σημερινή ονομασία του την έλαβε προς τιμή του Ανθυπολοχαγού Δογάνη, ήρωα των μαχών στην περιοχή κατά τον Απρίλιο 1917. Τον οικισμό αποτελούν πλέον μερικές δεκάδες κατοίκων και υπάγεται διοικητικά στο χωριό Ειδομένη του Δήμου Παιονίας στον Νομό Κιλκίς. Από το αρχείο διοικητικών μεταβολών του οικισμού Δογάνης προκύπτουν τα παρακάτω: α) 14/4/1919 προσάρτηση στην Κοινότητα Σεχόβου, β) 14/5/1928 μετονομάζεται από Σλώπνιτσα σε Δογάνη.
Αξιοθέατα περιοχής: Ο ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί τον Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου και το εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής. Αξιοθέατα αποτελούν οι περιοχές: "Πλατάνια" και "Βρύση Δογάνη" στη συμβολή του δρόμου για τον οικισμό, σ’ εκείνο σημείο υπάρχει και η αναθηματική πλακέτα προς τιμή του Ανθυπολοχαγού Ευστάθιου Δογάνη που έπεσε μαχόμενος την περίοδο του Ά Π.Π. κατά των Βουλγάρων την 22/4/1917 στο ιστορικό ύψωμα Δογάνης -στη μάχη του Σεμέν ντε φερ. Το ύψωμα διακρίνεται δεξιά του δρόμου στη διαδρομή Δογάνη - Ειδομένης, ακριβώς στη διακλάδωση με το δρόμο που οδηγεί προς την Εθνική οδό.
Σε απόσταση περίπου 1.500 μ. από τον οικισμό υπάρχει πρόσβαση στην όχθη του Αξιού ποταμού (ψάρεμα). Η περιοχή προσφέρεται για αφετηρία ειδικής διαδρομής πεζοπορίας Δογάνη - Αξιούπολης μέσω των «Στενών της Τσιγγάνας» παράλληλα με τις όχθες του Αξιού ποταμού (δασική περιοχή χωρίς πρόσβαση σε οχήματα).
Ενδιαφέροντα: ψάρεμα, ορεινή πεζοπορία, ορειβασία, περιήγηση στα πολυβολεία του Α' και Β' Π.Π.
